443 (4)

*°a

O RU D.A C H5,

albo 6. według woli robotnika. Jeżeliby prze* cały tok szła robota nieustannie, ieląza.jnoźna podzielić 5000. albo (Sooo. cetnarów morskich.

Machiny . żę rąk powiem, dzielące, ten pożytek przynoszą, iż z żc-laza i z mniejszą pracą, i w krótszym czasie, i 2 małą węgli expensą , różne narzędzia można, robić.

Wiedzieć potrzeba, że ile razy żelazną sztabę pomiędzy wałkami przeciągać 1 na cieńszą wyciągać przychodzi, tyle razy na nią strumyczek wody puścić należy. A to dla tego , iż żelazo rozpalone, trudno pomiędzy v. alkami dnie sęę przeciągać. Oprócz tego stal rozgrzawszy-się zmiękczałaby , zaczem wodą chłodzić ją potrzeba. Co się tycze części machin i samych pieców, te każdy lcpicy mo.żc poznać g f lUncheIX- niżeli z opisania..

IV Anglii,

Znayduie się wiele mac-hin, którerai żelazo wzdłuż wyciągają , i któ-renn oueż dzielą na sztaby , na obręcze do pobiiania beczek , i innych star tków, w. których trunki chowaią. W tymże Królestwie ciągną blachy z żelaza, które potym cyną pobielają. Lecz mówią, że gdy lilachy ciągną, iż żelaza ginie część 20. albo więcey , ieżeli nie iest dobre.

IV Szwecyi.

W Szwa-

Nie zbyt dawno około We&nmmg wystawiono Fabrykę, na wyciąganie i przecinanie żelaza; tey Fabryki, części pokazuią się na Plunie IX. Fig: 29. A. są koła-wodne z ramionami; kół dyameter ma łokci 17. alba ig; ramiona są długie na. stop 2z ; CE. są koła palczaste , maiące palców ag > dyametrn półsżostey stopy koła wielkiej,, które palczaste poruszają , maią dyamętru scop 5 , koła palczaste są wyżey osadzone; D. są walce dreWniane. W tyle warsztatu iest piec ogień odbiiaiący, w niui żelazo rozpalają ; za piecem iest dom, w którym różne narzędzia roLią. W tameczney Fabryce'iesć wielkie kowadło, na którym robią kola, htórcmi żelazo wyciągnięte kraią. Wspomnienie kowadło iest długie na talów 20. szerokie na calów 9. F. iest warsztat, aa którym żeinzo rozcinaią. W kącie Fabryki iest piec,,wielkiw którym żelazo' rozpalają. Dom , nie ru-clmiąc fryszerki i pieca odbiiaiącogo ,'iest długi na -stop. 40, szeroki na scop ge. Q. są cyrkuły stali? we, które mi żelazo rozciliaią. I-I. są walce służą* cc do wyciągania żelaza. Walce robią z żelaza , cyrkuły zaś. młotem. kuią-iw kowadle. Piec ogień odbiiaiący ma znaczną wysokość. Wewnątrz tak itst sklepiony, iak piec piekarski. W nim zoayduią-się wilki grube, z kcó-i rycb iedea od drugiego iest oddalony na cal. Na wilkach układaią w kra* tę sztaby, które maią wyciągać i rozcinać. W osratuiey Fabryce nieużywani węgli ziemnych , co w Leorlium czynić zwykli, lecz uźywaią drzewa, długiego r.a pćłtrzeciey scopy , albo na trzy stopy. Piec przez godzin 24.. rozpalają , potym na każdy raz kładą w weń żelaza S. albo 7. cetnarów morskich. C3dy ielazfj dobrze rozpali się , chwytaią ie kleszczami, między wal-, ce wtykają, i na uinteysze sztaby dzielą. W roku., mogą; wy ciągnąć i po., ciąć alf 00, ęccnarów meiiskicfa.

Ccc a.