cznej albo według religijnego znaczenia, n. p. piękne obrazy, albo obrazki; $) według ich praktycznej wartości dla nauki. Biedne dzieci mogą być w nagrodę wsparte książkami, zeszytami, piórami, rysikami i co tam jeszcze jest w szkole po-trzebnem. Już dlatego powinno im to sprawiać radość, że przez to oszczędzą rodzicom swoim troski*. (Kehrein). Szczególniejszą wartość mają dla dzieci podarunki otrzymane przy Bożem drzewku. Wychowawca niech je wybiera stosownie do religijnych, estetycznych i praktycznych potrzeb. Czysto zbyt-kowe rzeczy powinny być wykluczone. Jest to wielką korzyścią dla szkoły, jeżeli ona sama osobliwie dla trzech pierwszych klas może urządzić takie Boże drzewko. To malców i ich rodziców przywiązuje do szkoły.
g) Premie i publiczne odznaczenia. Dawniej były aż nadto na porządku dziennym, a zakłady filantropów przywiązywały do nich wielką wagę. Nasze czasy może pod tym względem stały się nieco trzeźwiejsze. Nie życzymy sobie zasług i orderów, ani też publicznych ogłoszeń, jakie w filantropijnych zakładach były w użyciu, tak znowu z tern, że premie gdzie niegdzie całkiem usuwają, zgodzićbyśmy się nie mogli. Niejedna bowiem dobra i pożyteczna książka znalazła przez nie wstęp do rodziny! Przynajmniej nie powinno ich brakować przy popisach młodzieży. Bardzo pomyślne rezultaty w śpiewie, muzyce, deklamacyi, gimnastyce i t. p. powinny znaleźć publiczne uznanie, skoro odbywają się publicznie. Popis młpdzieży powinien być niejako turniejem młodzieńczych sił, a nie kończyć się tylko na jedzeniu i piciu. Każdemu uczniowi powinno się dać sposobność brania udziału w takim popisie młodzieży; dlatego powinien się tenże częściej powtarzać.
h) Przeniesienie do wyższego oddziału. To jest największa nagroda, może być jednak tylko wtenczas zastoso-Avaną, jeżeli postępy ucznia, zawarowane pilnością i talentami, są tego rodzaju, że on swoją klasę daleko wyprzedził, dlatego też nie może być w niej z pożytkiem zajętym, a jest uzasadniona nadzieja, że bez trudności podoła wymogom wyższej klasy. Może ono być zastosowane tylko za pozwoleniem władz szkolnych.