448,449 (2)

J. Ślenzak Uczeń z odchyleniami w stanie zdrowia i rozwoju. Warszawa WSiP 1984.

W części ogólnej autorka omawia wpływ choroby na rozwój dziecka, funkcjonowanie intelektualne dzieci chorych oraz przystosowanie ich do warunków szkolnych. Część szczegółowa poświęcona jest zagadnieniom poszczególnych jednostek i zespołów chorobowych i ich psychologicznym skutkom.

S. Świątek-C/ioroba, dziecko i ty. Najczęstsze choroby u dzieci. Warszawa PZWL 1981.

Autorka jest lekarzem, omawia najczęstsze dolegliwości i choroby występujące u dzieci, sposób sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w domu oraz zapobieganie chorobom.

I. Zgrychowa, M. Bukowski Chore dziecko chce się bawić. Warszawa WSiP 1982.

Książka przeznaczona dla rodziców i opiekunów chorego dziecka, które przebywa na kuracji w domu. Zawiera bogaty materiał zabaw i zajęć dostosowanych do możliwości chorego dziecka.

BIBLIOGRAFIA

Adams M. A. Helping the Partners of Children with Malignancy. „Journal Pediatrics” 1978, 93.

Allmond B. W., Buckman W., Gofman H. F. The Family Is the Patient. St. Louis-Toronto-London C. V. Mosby Company 1979.

Binger C. H. i in. Childhood Leukemia: Emotional Impact on Patient and Family. „New England Journal of Medicine” 1969 Vol. 280, 8.

Bowlby J. Separation — Anxietv and Anger: Attachment and Los. New York Basic Books 1973.

Franiczek W. Rozwój intelektualny i zaburzenia zachowania dzieci leczonych z powodu ostrej białaczki limfoblastycznej. „Pediatria Polska” 1984, 1.

Kapłan de Nour A. Psychotherapy with Patients on Chronić Hemodialysis. „British Journal of Psychiatry” 1970, 116.

Khan A. U. i in. Social and Emotional Adaptations of Children with Transplanted Kidneys and Chronić Hemodialysis. „American Journal of Psychiatry" 1971, 127, 9.

Korsch B. M. i in. Expeńences with Children and Their Families During Extended Hemodialysis and Kidney Transplanration. „Pediatrie Clinics North America” 1971, 18, 2.

Magrab P, Jacobstein D. Adolescents Coping with Renal Disease and Hemodialysis. „Dialysis and Transplantation” 1984, 13, 3.

Obuchowska I. List otwarty do Ministra Zdrowia. „Przegląd Tygodniowy”, 1986, 2.

Obuchowska I., Krawczyński M. Chore dziecko. Warszawa NK 1991.

Prugh D. C. The Psychosocial Aspects of Pediatrics. Philadelphia Lee + Febiger 1983.

Soni S. S. i in. Effects of CNS Irradiation on Neuropsychological Functioning in Children with ALL. „New England Journal of Medicine” 1975, 293, 3.

Steinhauer P. D. i in. Psychological Aspects of Chronić Illness. „Pediatrie Clinics North America” 1974, 21, 11.

Wielgosz E., Duczmal-Szewczuk B. Ocena psychologiczna dzieci chorych na ostrą białaczkę Umfoblastyczną po zakończeniu intensywnej polichemioterapii skojarzeniowej z napromieniowaniem mózgowia. „Polski Tygodnik Lekarski” 1983, 38.

Zdebska S. i in. Stan rozwoju umysłowego dzieci leczonych z powodu nowotworowych chorób krwi. „Pediatria Polska” 1982, 5.

Zdebska S. i in. Losy dzieci z wieloletnią remisją w' nowotworach układu limfatycznego. „Pediatria Polska” 1985, 5.

Zgrychowa L, Bukowski M. Chore dziecko chce się bawić. Warszawa WSiP 1982.

Barbara Jugowar

4.2. DZIECI SOMATYCZNIE ODMIENNE

4.2.1. ODMIENNOŚĆ SOMATYCZNA DZIECKA JAKO PROBLEM

PSYCHOLOGICZNY

Odmienność somatyczna, która sama niesprawnością nie jest, została włączona do rozdziału o dzieciach niesprawnych somatycznie z tego względu, iż często prowadzi do obniżenia sprawności lub też niesprawność jest właściwością z nią współwystępującą.

Odmienność somatyczna może być różna, np. niski wzrost mężczyzn, znaczna chudość, zniekształcenie rysów twarzy. Wobec tego rodzaju odchyleń fizycznych używa się zazwyczaj określeń takich, jak: wady, defekty fizyczne, odchylenia w budowie ciała, odchylenia fizyczne od normy, braki fizyczne, defekty urody czy wreszcie odmienność somatyczna. Nie będąc ani kalectwem, ani też chorobą, odmienność somatyczna jest jedynie odchyleniem od pewnych społecznie przyjętych standardów urody i atrakcyjności fizycznej, które może być przyczyną przykrych emocji i bolesnych doświadczeń społecznych. Wiele osób pamięta, iż np. bardzo niski wzrost czy zbyt okrągła figura, a nawet piegi spowodowały wiele trudności w ich życiu psychicznym i pozostawiły trwałe ślady w osobowości pod postacią tzw. kompleksów. Większość tych problemów najostrzej przeżywana bywa przez młodzież w okresie dorastania, ale i młodsze dzieci borykają się z nimi.

Małe dzieci są w niewielkim stopniu zainteresowane właściwościami własnego wyglądu. Zainteresowania te rozwijają się wraz z wiekiem, by w wieku szkolnym spowodować przypisywanie własnej powierzchow-

449