44E (2)

Eksperymenty na lato

Dlaczego statek nie tonie? Zadziwiające    zdolności

Co pływa? Co idzie na dno?

Wiek:    powyżej trzech lat

Liczba

uczestników: maksymalnie 25 dzieci

Miejsce:    na dworze

Wskazówki: Dzieci rozmawiają na podstawie własnych dośwdadczeń o rzeczach, które toną, i tych, które utrzymują się na powierzchni wody. Maluchy zapoznają się z pojęciem „napięcia powierzchniowego”.

Materiały: Wanna lub brodzik napełniony w^?odą, jeden stołowy talerz, dzbanek z wodą, przedmioty z różnych materiałów (z papieru, korka, plastiku, itp.), małe przedmioty z metalu (np. spinacze biurowce), papier do kserowania formatu A4, pisaki, jeden widelec, pipeta z płynem do mycia.

Przygotowanie: Napełniamy w’annę lub brodzik wodą i przygotowujemy wszystkie pozostałe materiały. Przedmioty wykorzystane w doświadczeniu należy narysować na kartce.

Wprowadzenie: Dzieci wykładają po kolei różne przedmiot \ do wody (jeden przedmiot dla każdego dziecka), obserwując, co się z nimi stanie. W międzyczasie jedno z dzieci zaznacz;i na kartce, czy testowany przedmiot pływa, czy tonie (malująi np. czerwony punkt na linii lub pod linią).

Przebieg doświadczenia: Dzieci siedzą przy stole. Jedim z nich wlewa wodę do talerza. Wychowawca kładzie ostro/ nie wddelcem na powierzchni wody spinacz biurowy, guz ił pinezkę i inne podobne przedmioty. A może któreś z dżin i zechce samo spróbować? Wymagana jest przy tym zrę< v ność i dobra koordynacja manualno-wzrokowa.

Obserwacja: Ciężkie przedmioty pływają na powierzchni wody. Podczas wprowadzenia dzieci poczyniły zgoła inne obserwacje: metalowe przedmioty tonęły.

Wyjaśnienie: Być może dzieci pamiętają jeszcze doświadczenie z „górą” wody? Jeśli tak, wiedzą, że drobne cząsteczki, z których zbudowana jest woda, skupiają się razem. Na powierzchni wody powstaje napięcie, tzw. napięcie powierzchniowe. Gdy kładziemy ostrożnie lekkie metalowe przedmioty na powierzchni wody, są one utrzymywane właśnie dzięki napięciu powierzchniowemu. Gdy natomiast wrzucimy przedmiot do wody lub zanurzymy go ukośnie, przedmiot utonie.

Zakończenie: Wszystkie dzieci, które miały ochotę, same • próbowały położyć metalowy przedmiot na wodę. Przy pomocy pipety wychowawca dodaje teraz do wody kroplę płynu do mycia: wszystkie starannie ułożone na powierzchni przedmioty toną. Płyn do mycia naruszył napięcie powierzchniowe: przedmioty nie mogą być już utrzymywane n.i powierzchni wody. Krótka scenka pozwoli maluchom lepiej to zrozumieć.

Proponujemy dzieciom, by wyobraziły sobie, że są czą-leezkami (molekułami) wody. Każda piątka maluchów tr.lawia się razem, tworząc zwarty krąg. Wszystkie dzieci I I idą ręce na ramionach sąsiada, ich głowy znajdują się l< 'Inn obok drugiej. Gdy uczestnicy doświadczenia stojąjuż ' mmii) obok siebie, wychowawca kładzie na ich głowy dużą i h .duszkę. Poduszka nie spada. Na komendę opiekuna dzie-■ i i ozdzielają się, robiąc krok do tyłu - poduszka spada na

......ię. Czy dzieci będą umiały połączyć obserwacje poczy-

........ podczas zabawy z wynikiem całego eksperymentu?

I.m ika papieru z wynikami testu zostaje wpięta do se-H" ,indora. Być może maluchy zechcą namalować obrazki pi rbiegu doświadczenia.

45