45 (291)

Wikingowie

Pochówek

Najbardziej efektowne pochówki wikingów to pochówki łodziowe. Przyjmowały one różne formy: ciało chowano niekiedy na statku, czasem palono na jego pokładzie albo otaczano kamieniami ułożonymi w kształt łodzi. Najwcześniejsze, datowane na VII i VIII wiek, pochówki łodziowe znaleziono w Vendel, Valsgarde oraz w Uppsali w Szwecji. WVgląda na to, że ów rodzaj pochówku rozprzestrzeniał się na zachód i południe; w Norwegii i w Danii znany był od VIII wieku. Przypuszcza się także, że upowszechnienie tego typu arystokratycznego pochówku wiązało się z rozprzestrzenianiem pewnych idei lub władzy określonych grup ludności. Łączyć to można, jak opisują sagi, z przyjęciem władzy przez szwedzkich możnowładców w niektórych pomniejszych królestwach norweskich i duńskich. W każdym razie pochówek łodziowy stał się charakterystycznym pochówkiem królewskim w całym świecie wikingów.

M Ta posrebrzana zawieszka ze Szwecji (VI wiek) ukazuje podobno walkirię w opończy; naszyjnik i związane włosy są podobne do tych ze znanych ' przedstawień walkirii na kamieniach z Gotlandii.

Arabski podróżnik, Ibn Fadlan, był świadkiem takiego pochówku na Wołdze w 922 roku. Obudził się rano i ujrzał łódź miejscowego władcy wyciągniętą na brzeg. Ciało zmarłego umieszczono na pokładzie w namiocie, po czym wypełniono łódź darami: bronią, owocami, ziołami, chlebem, mięsem i cebulą. Psa, dwa konie i dwie krowy pokrojono na kawałki i ułożono na statku. Niewolnica dobrowolnie odbywała stosunki seksualne z każdym ze znacznych wojowników władcy. Później weszła na pokład łodzi, gdzie została rytualnie uduszona i zasztyletowana przez starą kobietę zwaną Aniołem Śmierci, której pomagał mężczyzna, z którym wcześniej spała. Wówczas wszyscy podeszli z płonąc3'mi pochodniami i podpalili łódź. Historia kończy się morałem, typowym dla literatury arabskiej: wikingowie cenili swoich władców tak bardzo, że przyśpieszali ich drogę do nieba, by nie pozwolić gnić im w ziemi. Obrzędy pogrzebowe poszczególnych grup wikingów różniły się bardzo między sobą, nie możemy więc tego opisu odnosić do całej ich kultury.

Wikingowie

► Posrebrzana ozdoba (XI wiek) ze Szwecji ukazuje walkirię wznoszącą kufel piwa. Walkirie oczekują na wojowników w Walballi, gdzie ci ucztują pomiędzy bitwami

Wygląda na to, że możni często byli chowani razem ze służącymi lub małżonkami. Kiedy palono Baldera na Skidbladnir, magicznej łodzi