46 (45)

Siatki uprawiające żeglugę przez Kanał Panamski muszą być wyposażone w zamknięte, dostatecznie wytrzymałe kluzy. Służą one do wyprowadzania lin do przeciągania statku w śluzach za pomocą lokomotyw. Ze względu na duże różnice poziomów wody po obu stronach śluz, ich ściany są bardzo wysokie, stąd przy dolnym poziomie wody w śluzie lokomotywy holujące znajdują się wysoko nad statkiem - zamknięte od góry kluzy utrzymują w stałych położeniach liny łączące jednostkę z lokomotywami. Szkic takiej kluzy przedstaw iony jest na rysunku 63. Opisywane kluzy projektowane są na obciążenie 220 kN działające z dowolnego kierunku [29].

D,»150*500

Rys, 63 Kluż a na Matki przechodzące przez Kanał Panamski [29]

Małe statki, obsługiwane przez cztery lokomotywy (dwie z przodu - do przemieszczania jednostki w komorze śluzy, dwie z tyłu - do hamowania i utrzymania rufy jednostki w osi komory), powinny mieć dwie kluzy - po jednej na dziobie i na rufie - w płaszczyźnie symetrii statku. Większe jednostki, holowane przez sześć lokomotyw, mają dodatkowe kluzy na obu burtach w połowie długości kadłuba. Na największych statkach, przeciąganych przez śluzy za pomocą ośmiu lokomotyw, instaluje się (prócz kluzy dziobowej i rufowej) po dwie kluzy na każdej z burt, w odległościach od dziobów' jednostek wynoszących 1/3 i 2/3 długości ich kadłubów. Rozmieszczenie kluz wymaganych przez administrację Kanału (zwanych potocznie kluzami Kanału Panamskiego), na statku obsługiwanym przez osiem lokomotyw, oraz położenia lokomotyw względem statku przy jego przeciąganiu przez śluzę, pokazuje rysunek 64.

Rys. 64. Umieszczenie kiuz cumowniczych na dużym statku według wymagań administracji Kanału Panamskiego

Ważnymi elementami urządzeń cumowniczych, zwłaszcza na jednostkach, na których wciągarki służą do obsługi kilku lin cumowniczych, są rolki kierujące. Nie trzeba ich stosować przy wciągarkach o pionowych głowicach (kabestanach cumowniczych), które mogą odbierać liny dochodzące z dowolnych kierunków. Opisywane rolki umieszcza się wzdłuż linii prostych, biegnących prostopadle do osi bębna lub głowicy wciągarki, w maksymalnie dużych odległościach od bębnów' wciągarek, by kąty nabiegania lin na bębny jak najmniej różniły się od kąta prostego. Kąty odchyleń liny od prostej prostopadłej do osi bębna, dla skrajnych ułożeń liny na bębnie nie powinny przekraczać 1,5° [12]. W praktyce oznacza to, że minimalna odległość rolki kierującej od bębna wynosi dziewiętnaście jego szerokości. Minimalne średnice rolek są dostosowane do średnic lin cumowniczych. Średnice rolek nie powinny być mniejsze niż dwanaście średnic najgrubszej liny stalowej kierowanej rolką i nic mniej niż cztery średnice najgrubszej z lin syntetycznych.

Rolki kierujące mogą być zamontowane na nadburciu - zastępują wówczas przewłoki - lub na podstawach, związanych z konstrukcją pokładu. Oba rozw iązania prezentuje ry sunek 65.

Bębny do lin cumowniczych montowane są na statkach, na których liny cumownicze obsługiwane są głowicami cumowniczymi wciągarek poziomych lub kabestanami. Opisywane bębny służą do

89