47 (313)

tematu części ustnej nowej matury

■ Albrecht Durer, Rycerz, śmierć i diabeł

i|f Rycerz to jeden z najpopularniejszych bohaterów w kulturze.

cello Święty Jerzy. A. Durer Rycerz, śmierć i diabeł L. de Laveaux — ilustracja do Grażyny M.E. Andriolli - ilustracja do Konrada Wallenroda H. Daumier Don Kichot Don Kichot i zdechły osioł. P Michałowski Bitwa pod Somosierrą; J. Matejko Bitwa pod Grunwaldem J.G. Posada Szkielet Don Kichota

C.    Film: Rycerz króla Artura, reż. J. Zucker, Braveheart reż. M. Gibson, Krzyżacy reż.

A.    Ford. Ogniem i mieczem reż. J. Hoffman. Władca Pierścieni, reż. P Jackson. Król Artur reż. A. Fuqua.

D.    Opera R. Wagner Lohengrin 3.2. Propozycje bibliograficzne:

M. Głowiński Słownik terminów literackich

B.    Drabarek. J. Falkowski, I. Rowińska Szkolny słownik motywów literackich D. Kozicka, M. Siwiec, M. Urbanowski, A. Zawadzki Słownik bohaterów literackich W. Kopaliński Słownik mitów i tradycji kultury. J. Huizinga Jesień średniowiecza Średniowiecze. Encyklopedia popularna opr. H.R. Lyon; J. Le Goff Kultura średniowiecznej Europy: E Auerbach Mimesis. Rzeczywistość przedstawiona w literaturze Zachodu A. Witkowska Literatura romantyzmu: M. Janion Pośmiertna maska Konrada Wallenroda [w:] Maski. Wybór opr. M. Janion, S. Rosiek; M. Janion. M. Żmigrodzka Romantyzm i historia: T. Bujnicki Trylogia

H.    Sienkiewicza [w;] Literatura polska w szkole średniej: S. Sztaudynger Wesele S. Wyspiańskiego F. Ziejka W kręgu mitów polskich B. Osińska Sztuka i czas

Lista jest długa, więc nie zwlekaj z czytaniem i sporządzaniem notatek. Wykorzystaj oczywiście zapiski z lekcji języka polskiego, uzupełniając je w razie potrzeby nowymi informacjami. Dopiero po wykonaniu tego pracochłonnego zadania możesz podjąć kolejne decyzje: które teksty i opracowania wykorzystasz w prezentacji oraz w jaki sposób to zrobisz.

II etap - selekcja i porządkowanie

I.    Materiał bibliograficzny po selekcji (kryterium: opracowania przydatne w objaśnianiu pojęć, terminów, pozwalające odnieść teksty do kultury i światopoglądu danej epoki, pomocne w interpretacji utworów): M. Głowiński Słownik terminów literackich D. Kozicka, M. Siwiec, M. Urbanowski. A. Zawadzki Słownik bohaterów literackich W. Kopaliński Słownik mitów i tradycji kultury

J.    Le Goff Kultura średniowiecznej Europy M. Janion Pośmiertna maska Konrada Wallenroda M. Janion, M. Żmigrodzka Romantyzm i historia, T. Bujnicki Trylogia H. Sienkiewicza S. Sztaudynger Wesele S. Wyspiańskiego F. Ziejka W kręgu mitów polskich B. Osińska Sztuka i czas.

2.    Teksty źródłowe po selekcji w ramce na SS. 48-49.

3.    Koncepcja opracowania tematu

Teza: Postać rycerza iesl mocno zakorzeniona w kulturze eurooeiskiei jako symbol uniwersalnych wartości, które niekiedy bvwaiq odrzucane ze wzolędu na swoje oderwanie od rzeczywistości. Wstępne ustalenia i wnioski:

a)    kult rycerstwa jest wynikiem światopoglądu i burzliwej historii średniowiecza:

b)    dzieła tego okresu sakralizują rycerza i hiper-bolizują jego czyny;

Karta A4 dla komisji

Imię i nazwisko:...............................................

Temat: Na wybranych przykładach przedstaw sposoby i funkcje kreowania postaci rycerza w literaturze i innych dziedzinach sztuki.

I. Materiał źródłowy:

1.    Literatura: Arystoteles Poetyka; Pieśń o Rolandzie; Opowieści Okrągłego Stołu; J. Bedier Dzieje Tristana i Izoldy; T. Tasso Jerozolima wyzwolona; W. Szekspir Hamlet; M. Cervantes Don Krchołe: W. Potocki Transakcja wojny chocimskiej; A. Mickiewicz Grażyna. Konrad Wallenrodc H. Sienkiewicz Krzyżacy, K. Tetmajer Zawisza Czarny; S. Wyspiański Wesele; K.K. Baczyński Rycerz; S. Grochowiak Don fGszot.

2.    Malarstwo: obrazy średniowieczne nieznanych autorów: Turniej rycerski, Pojedynek, Święty Jerzy zabijający smoka, A. Durer Rycerz, śmierć i diabeł; P. Michałowski Bitwa pod Somosierrą; L. de Laveaux, ilustracja do Grażyny; M.E. Andriolli, ilustracja do Konrada Wallenroda; J. Matejko Bitwa pod Grunwaldem; H. Daumier Don Kichot, Don Kichot i zdechły osioł; J.G. Posada Szkielet Don Kichota.

3.    Fragmenty filmów: Ogniem i mieczem, reż. J. Hoffman; Władca Pierścieni, reż. P. Jackson.

II.    Literatura przedmiotu:

M. Głowiński Słownik terminów literackich; D. Kozicka, M. Siwiec, M. Urbanowski, A. Zawadzki Słownik bohaterów literackich; W. Kopaliński Słownik mitów i tradycji kultury; J. Le Goff Kultura średniowiecznej Europy; M. Janion Pośmiertna maska Konrada Wallenroda; M. Janion, M. Żmigrodzka Romantyzm i historia; S. Sztaudynger Wesele S. Wyspiańskiego; F. Ziejka W kręgu mitów polskich; B. Osińska Sztuka i czas.

III.    Ramowy plan wypowiedzi:

1.    Popularność postaci rycerza.

2.    Zakorzenienie w kulturze.

3.    Archetyp.

4.    Rola średniowiecza w tworzeniu ideału.

5.    Rycerz jako inspiracja:

a) odwzorowanie systemu wartości, b) ożywianie mitu.

6.    Kryzys ideałów rycerskich:

a)    odwrót od średniowiecza, b) obalanie mitu.

7.    Wnioski: a) przyczyny kultu rycerstwa,

b)    przyczyny powrotu do kultu, c) rozumienie symboliki rycerza.

IV.    Materiały pomocnicze:

1.    Cytaty z następujących dzieł: Arystoteles Poetyka: Pieśń o Rolandzie; Opowieści Okrągłego Stołu; W. Potocki Transakcja wojny choc imskiej; H. Sienkiewicz Krzyżacy; K.K. Baczyński Rycerz; S. Wyspiański Wesele.

2.    Reprodukcje wymienionych obrazów.

3.    Fragmenty wymienionych filmów.

Podpis zdającego...............................................

47