491
REAKCJE KATALITYCZNE I ZJAWISKA ADSORPCJI
wybiórcze działanie, jednakże w przypadku enzymów jest to szczególnie daleko posunięte. I tak, np. trypsyna należąca do grupy proteinaz (enzymów hydrolizujących wiązanie peptydowe —CO—NH—) działa na wiązanie peptydowe utworzone przez grupę karbonylową lizyny lub argininy. W przypadku innych aminokwasów działanie trypsyny staje się niewidoczne. Na inne wiązania peptydowe czułe są natomiast inne enzymy z grupy proteinaz.
Tabela 6.2
Energia aktywacji rozklap wody utlenionej
katalizator |
energia aktywacji kcal/mol |
bez katalizatora |
18,0 |
Fe(OH)j, MnO,. J, |
13,5 |
platyna |
11,7 |
peroksydaza |
5,5 |
Specyficzność enzymów może być tak daleko posunięta, że „odróżniają” one enancjomorficzne formy tego samego związku. I tak, karboksypeptydaza katalizuje hydrolizę karbobenzoksyglicylo-L-fcnyloalaniny, nie działa natomiast na karbobcnzoksyglicylo-D-fenyloalaninę.
Proste ujęcie ilościowe kinetyki reakcji enzymatycznych podali Michaelis i Menten (1913). Jeżeli przez E oznaczymy enzym, przez S cząsteczkę substratu, to reakcję enzymatyczną możemy zapisać w postaci
E + S (ES)* -- produkty + E
Pomijamy w tym zapisie reakcję odwrotną do rozkładu kompleksu (ES)* do produktu. Odpowiednie równania kinetyczne mają postać
(6.59)
Stosując metodę stanu stacjonarnego ([(ES)*] « const), otrzymujemy
[(ES)*)
ME][S]
(6.60)
jeżeli przyjmiemy, że stężenia początkowe S i E spełniają warunek [S]0 > > [E)0 i uwzględnimy, że
(6.61)
[E]o = [E] + [(ES)*)