48

100 MORFOLOGIA

Kilka rzeczowników należących do tej grupy ma formy nieregularne: C lp chłopcu, ojcu, księdzu, W lp chłopcze, ojcze, mędrcze, głupcze, księże, N Im gośćmi. Przyjaciel i ksiądz mają nieregularną liczbę mnogą: przyjaciele, przyjaciół, przyjaciołom, przyjaciół, przyjaciółmi, przyjaciołach, przyjaciele; księża, księży, księżom, księży, księżmi, księżach, księża.

B. Klasa deklinacyjna M lp -o

Rozpada się ona na dwie ostro skontrastowane podklasy deklinacyjne: BI z końcówkami niemal identycznymi z grupą A(a) lub A(b); B2 z końcówkami lp niemal identycznymi z rzeczownikami deklinacji żeńskiej klasy A, Z tego względu końcówkę M lp podklasy BI oznaczymy -ol, u podklasy B2 -o2.

BI, Podklasa deklinacyjna M lp -ol (a) Grupa twardotematowych (bez tylnojęzykowych); zestaw końcówek:

	Lp	Lm
M	-ol	-owie
D	-3.	-ów
C	-owi	-om
B	-a	-ów
N	-em	-ami
Mc	-'e	-ach
W	-0	-owie

Nulcżą tu rzadkie rzeczowniki obcego pochodzenia typu MAESTRO, PICASSO oraz nacechowane skrótowce typu DYRO. W Mc lp końcówka wywołuje oboczność spółgłoski twardej do miękkiej, por. maestro : maestrze.

(b) Grupa tylnojęzykowych i miękkotematowych; zestaw końcówek:

	Lp	Lm
M	-ol	-owie
D	-a	-ów
C	-owi	-om
B	-a	-ów
N	-em	-ami
Mc	-u	-ach
W	-u, -0	-owie

FLEKSJA. ODMIANA RZECZOWNIKÓW

Grupa ta obejmuje imiona potoczne i zdrobniałe z zakończeniem tematu na tylnojęzykową, np. ZBYSZKO, WIECHO, i miękką, np. HENIO, KAZIO, a także zdrobniałe rzeczowniki pospolite, np. WUJCIO, DZIADZIO, TATU-LO. Temat w odmianie nie ulega zmianie, poza automatyczną wymianą k : Jc przed końcówką N lp.

B2. Podklasa deklinacyjna M lp -o2

(a) Grupa deklinacyjna twardotematowych (z tylnojęzykowymi); zestaw końcówek:

	Lp	Lm
M	-o2	-owie (-y)
D	-y/i	-ów
C	~'e	-om
B	-ę	-ów
N	-ą	-ami
Mc	-0	-ach
W	-0	-owie (-y)

Powyższe końcówki przyjmują rodzime nazwiska typu JAGIEŁŁO, ŻELAZKO, MONIUSZKO, rzeczownik TATO. Końcowa spółgłoska tematu ulega obowiązkowej wymianie na (funkcjonalnie) miękką przed końcówką C i M lp, por. Moniuszce, tacie; ponadto jak zwykle temat na -k- wymienia się na -ll- w D lp przed końcówką -i (-y jest tu niemożliwe z powodów fonetycznych). Do tej grupy należą też rzeczowniki o ujemnym nacechowaniu typu STRACHAJŁO, ale w M i W lm mają -y.

(b) Grupa miękkotematowych; zestaw końcówek:

	Lp	Lm
M	-o2	-owie
D	-i/y	-ÓW
C	-i/y	-om
B	-ę	-ÓW
N	-ą	-ami
Mc	-i/y	-ach
W	-0	-owie

Według powyższego wzoru odmieniają się rodzime nazwiska typu BUNIO, TRAPSZO. Synkretyczne końcówki D, C, Mc lp mają postać -i po fonetycznie miękkich, a -y po funkcjonalnie miękkich, natomiast tematy nie ulegają zmianie.