48 (157)

H Szkoła Konstruktorów

I-

20.0V

10.0V-

ZasStabilizć ••anyPodwajacz.i‘4

Hijrsnr 1

Vert: 19.2884V

Cursor 2

V(n005)-V(n004)

Vert: |l8.608SV

Diff (CUf$Qf2-Cuf$Of1)~“--“o;------ - —

Horz | 2.37985m$    Vert: ) -2.6598\'

Slope: 11117.63

Horz: 12.4092m$

Freq: 420.194Hz

O.OYH-1-----1-

Oms    10ms    20ms

Rys. L

C1, jak to już wskazał rysunek H. Nie znaczy to wcale, że układ z rysunku G jest błędny - będzie pracował, tylko trzeba dać większe pojemności Cl, C2, niż w układzie z rysunku C. Dwóch uczestników zaproponowało takie właśnie rozwiązania z kondensatorami Cl = C2 = 6800uF.

Natomiast w układzie z rysunku C z kondensatorami Cl = C2 = 2200uF wprawdzie napięcie szczytowe jest niższe od spodziewanego 21V i wynosi tylko 19,3V, jednak tętnienia są korzystnie zmniejszone i zamiast wartości 6,2V, ich amplituda wynosi tylko 2,66V. Ilustruje to rysunek L. Natomiast symulacja wskazuje, że przy pojemności

PRZENOŚNA ŁADOWARKA

jedno-fazowa do akumulatorów samochodowych 12V/6A

PEREŁ.

www.sklep.avt.pl

lOOOuF napięcie jest niższe, a tętnienia większe i nie można liczyć na prawidłową pracę stabilizatora 7812.

Nic sposób podać jednego prostego wzoru na amplitudę tętnień układu z rysunku C, jednak w sumie tętnienia są podobne, jak w układzie prostownika dwupołówkowego. Większy jest natomiast spadek napięcia, niż wskazywałyby najprostsze wyliczenia amplitudy i spadku napięć na diodach.

Warto mieć świadomość, że nawet symulacja, której wyniki są pokazane na rysunkach H, K, L, też nie daje pełnych i ścisłych informacji, ponieważ należałoby zamodelować także transformator, a to nic jest takie proste, ponieważ producenci nic dostarczają informacji o szczegółowych właściwościach produkowanych transformatorów.

Jednak w przypadku prostownika nie jest to problemem, ponieważ precyzja nie jest tu wymagana, a w praktyce elementy i warunki pracy warto dobrać z większym zapasem. W obliczeniach określiliśmy minimalną pojemność Cl i C2. Zwiększanie pojemności Cl, C2, wbrew opinii jednego z uczestników, nie tylko nie jest szkodliwe, ale jest wręcz zalecane.

Cieszę się, że zdecydowana większość

nadesłanych odpowiedzi była prawidłowa.

Jedynie kilku Kolegów pomyliło się w obliczeniach, a jeden korzystając ze wzoru CU = It jako napięcie U podstawił nie tętnienia, tylko szczytową wartość napięcia z transformatora. Trzech uczestników przeprowadziło jakieś obszerne i niepotrzebnie zawi-kłane analizy dotyczące energii, mocy i stałych czasowych - tu przypominam, że rozwiązania powinny być możliwe proste i krótkie. Co ciekawe, dwóch uczestników po nieprawidłowym rozumowaniu podało... prawidłowe wyniki. A ja przy okazji przypominam, że przy połączeniu szeregowym dwóch jednakowych kondensatorów pojemność wypadkowa nie jest sumą, tylko połową wartości każdego z nich.

Bardzo się cieszę z żywego udziału w zadaniach Policz. Muszę też zacytować fragmenty dwóch maili. Oto pierwszy: (...) mam 22 lata i dopiero zaczynam fascynującą przygodę z elektroniką - wydatnie w tym pomaga mi zestaw’ „Ośla Łączka". Po dokładnym przerobieniu ćwiczeń z tego zestawu stwierdziłem, że to wspaniała zabawa i że czas najwyższy spróbować jakiegoś wyzwania. I stało się! Otóż niniejszy e-rnail jest moją pierwszą próbą zwojowania Szkoły Konstruktorów (ale zapewniam, że nie ostatnią). Miałem problem z wybraniem tematu, którym się zająć, gdyż sama elektronika jest niesamowicie szeroką dziedziną. Stwierdziłem, że spróbuję wykonywać (na tyle, na He pozwolą mi moje umiejętności) zadania domowe ze Szkoły Konstruktorów.

A oto początek innego maila: Chciałbym wziąć udział w zadaniu Policz 163. Robię to jednak pierwszy raz i dlatego w dwóch zdaniach napiszę o sobie. Mam 34 łata. 10 łat temu skończyłem politechnikę na wydziale elektrycznym. Pracuję w branży przemysłowej, zawodowo zajmuję się pomiarami środowiska pracy - drgania, hałas, oświetlenie. Wydawałoby się, że z racji wykształcenia powinienem doskonale orientować się w poruszanych na łamach pisma zagadnieniach. Prawda jednak jest taka, że obecnie czuję, iż mój zasób wiedzy> i praktyki jest znacznie mniejszy niż większości często bardzo młodych uczestników Szkoły Konstruktorów. Elektroniką zawsze interesowałem się w stopniu takim, jaki umożliwiał mi budowanie urządzeń z kitów, często jednak nie rozumiejąc i nie zagłębiając się w zachodzące w układach zjawiska. Na studiach czystej elektroniki również było niewiele, zupełnie bez podejścia praktycznego - czysta teoria, prawa i regułki, o których zapomina się po egzaminach.

Aby nie przedłużać i nie powtarzać tego,

0    czym już wielu pisało na temat sposobów nauczania... obecnie przyjemnością będzie dla mnie próba rozwiązywania zadań Szkoły. Od razu jednak mówię, że nawet jeśli moje odpowiedzi będą kiedykolwiek zbliżone do prawidłowych, to z racji wieku, wykształcenia

1    tego, że jestem osobą pracującą, nie oczekuję na żadne upominki i wyróżnienia. Dla mnie nagrodą będzie zadowolenie, jeśli moja odpowiedź będzie zbliżona do prawidłowej (...)

W mailach z rozwiązaniami zadania 163 pojawiły się też prośby o wytłumaczenie pewnych zagadnień pokrewnych, związanych z prostownikami i stabilizatorami. Zajmiemy się tym za jakiś czas w cyklu Kuchnia Konstruktora. A na razie informuję, że upominki za zadanie Policz]63 otrzymują: Mateusz Zawadzki - Lubin,

Ireneusz Szczeciński - Poznań, i dla zachęty:

Krzysztof Krawczyk - Sułów.

Wszystkich uczestników dopisuję do listy kandydatów na bezpłatne prenumeraty.

48 Luty2010 Elektronika dla Wszystkich