48 (309)

c)    w zmitologizowanej postaci rycerz jako znak pewnych wartości lub maska powraca w czasach zagrożenia (zabory, wojna, kryzys światopoglądowy);

d)    jako wzór osobowy jest odrzucany, uznawany za anachroniczny;

e)    może stanowić symbol idealizmu, nieprzystosowania,

III etap - budowanie konspektu Tworząc własną koncepcję opracowania tematu, nadal podejmujesz decyzje dotyczące wyboru materiału lub rezygnacji z jakiegoś tekstu. Ustalasz kolejność omawiania poszczególnych zagadnień, grupujesz odpowiednio przykłady, zestawiasz ze sobą te. które mają podobną wymowę.

Temat: Na wybranych przykładach przedstaw sposoby i funkcje kreowania postaci rycerza w literaturze i innych dziedzinach sztuki.

1.    Materiał źródłowy (jak w etapie II z wyjątkiem Cyda i filmu Rycerz króla Artura)

2.    Literatura przedmiotu (materiat bibliograficzny jak w etapie II z wyjątkiem T. Bujnickiego).

3.    Wstęp:

3.1.    Rycerz to jeden z najpopularniejszych bohaterów w kulturze.

3.2.    Pojawia się w różnych wcieleniach, kostiumach, sceneriach, zarówno w sztuce wysokiej, jak i popularnej.

4.    Teza: Postać rycerza iest bardzo mocno zakorzeniona w kulturze europejskiej iako symbol uniwersalnych wartości, które niekiedy bvwaią odrzucane ze względu na swoie oderwanie od rzeczywistości.

5.    Argumenty:

5.1.    Źródło archetypu - Arystoteles Poetyka

5.2.    Idea) rycerza stworzony przez kulturę średniowiecza:

w Pieśń o Rolandzie - mór osobowy (pareneza), etos rycerski,

Opowieści Okrągłego Stołu - Galahad, wzór czystości obyczajów, rycerskie rytuały, atrybuty. symbole.

Dzieje Tristana i Izoldy - mór lojalności, ideał miłości rycerskiej,

>    Obrazy średniowieczne (Turniej rycerski Pojedynek Święty Jerzy zabijający smoka) - przedstawianie rycerzy w walce, uwiecznianie legendarnych bohaterów, sakralizacja wzoru rycerza.

5.3.    Postać rycerza jako inspiracja dla artystów innych epok, kontynuacja kanonu:

a) Śladami etosu:

►    W. Potocki Transakcja wojny chocim-skiej - tradycja oręża polskiego, wiara w moc rycerzy - Sarmatów,

JII Teksty źródłowe po selekcji
Kryteria selekcji	Materiał źródłowy,	Sposób
i porządkowania	kierunki interpretacji	wykorzystania
1. Archetyp	Arystoteles Poetyka - stworzenie	fragment (bohater
rycerza	kanonu.	eposu)
2. Ideat rycerza stwo-	2.1. Literatura:
rzony przez kulturę	a) Pieśń o Rolandzie - wzór osobowy (pa-	fragmenty (walka, miecz
średniowiecza	reneza), etos rycerski,	Rolanda, śmierć)
	b) Opowieści Okrągłego Stołu	fragmenty (Okrągły
	- Galahad, wzór czystości I obyczajów, rycer-	Stół, Excalibur i jego
	skie rytuały, atrybuty, symbole,	magiczna moc, ślubowanie Galahada)
	c) Dzieje Tristana i Izoldy - wzór lojalności, ideał miłości rycerskiej,	całość - - ^r ' ' -1
	2.2. Malarstwo: Obrazy przedstawiające rycerzy w walce (Jurniej rycerski, Pojedynek) -    uwiecznianie legendarnych bohaterów, Święty Jerzy zabijający smoka -    sakralizacja wzoru rycerza.	reprodukcje
3. Rycerz jako	3.1. Literatura:
inspiracja	a) W. Potocki Transakcja wojny	fragment (Mowa
dla artystów	okocimskiej - tradycja oręża polskiego.	Chodkiewicza)
innych epok - kontynuacja	wiara w moc rycerzy - Sarmatów,
kanonu	b) P. Corneille Cyd - honor ważniejszy niż uczucie,	całość
	c) A. Mickiewicz Grażyna - podjęcie rycerskiej walki w imię patriotyzmu i honoru,	całość
	d) C.K. Norwid Bema pamięci... - rycerski korowód jako symbol ponadczasowości idei walki o wolność,	całość
	e) H. Sienkiewicz Krzyżacy - wierni trądy-	fragmenty (pasowanie
	cjom rycerze w obronie zagrożonej ojczyzny,	na rycerza, pojedynek Zbyszka z Rotgierem, bitwa)
	f) K. Tetmajer Zawisza Czarny - poszukiwanie symbolu mocy, siły przez człowieka z czasów zwątpienia,	całość
	g) K.K. Baczyński Rycerz - wiara w powrót dawnych wartości i ich ocalającą moc w „czasie kalekim”.	całość
	3.2. Malarstwo: a) P. Michałowski Bitwa pod Somosierrą - aluzja do bohaterskiej walki Rolanda w wąwozie, idea walki o wolność,	reprodukcja
	b) L. de Laveaux - ilustracja do Grażyny - symbolika postaci (atrybuty rycerskie),	reprodukcja
	c) J. Matejko Bitwa pod Grunwaldem - krzepiąca funkcja historii.	reprodukcja