KI 3

niezręcznie i machinalnie się odsunąć, rozmówca odbierze to jednak jako znak, że się go nie lubi.

Kontakt wzrokowy. Egipscy mężczyźni oczekują, że w czasie służbowego czy towarzyskiego spotkania będzie się im patrzyło w oczy podczas wymiany zdań. Jeśli się raz po raz spogląda na boki, to świadczy to o braku zainteresowania rozmową albo — co gorsza — o braku szacunku dla nich. Natomiast przyjeżdżające tu kobiety powinny unikać na ulicy bezpośredniego kontaktu wzrokowego z mężczyznami, gdyż mogłoby to być interpretowane jako zachęta do zbliżenia seksualnego.

Zachowania niedopuszczalne. Tak jak w innych krajach islamskich, lewa ręka jest tu uważana za nieczystą. Jedząc i podając coś Egipcjaninowi, zawsze używaj tylko prawej ręki. Jeżeli tak się składa, że jesteś leworęczny, to wyćwicz na przykład wręczanie wizytówki prawą ręką. Siedząc, nie pokazuj podeszew obuwia, gdyż również one są nieczyste.

Protokół w biznesie

Ubiór. W zimie odpowiednim strojem dla mężczyzn jest tradycyjny garnitur i krawat, a w lecie koszula i porządne spodnie. Kobiety powinny się ubierać w prosty, elegancki kostium w zachodnim stylu lub wizytową sukienkę oraz, jeśli się tego od nich zażąda, zakładać na głowę chustę zakrywającą włosy, tak jak przy zwiedzaniu meczetu. Na spotkaniach nieoficjalnych nie wolno nikomu nosić szortów, a kobiety powinny ponadto zważać, żeby się nie pojawić w zbyt „skąpych” strojach, takich jak sukienki z gołymi plecami, bluzki bez rękawów czy zbyt krótkie spódniczki.

Tytułowanie partnerów. Gościom z kultur nieceremonialnych trzeba przypomnieć, iż chociaż Egipcjanie są raczej przyjacielscy i wylewni, to jednak nie lubią, gdy się do nich zwraca z nadmierną bez-ceremonialnością podczas kilku pierwszych spotkań. Tak więc możesz mówić do danej osoby po imieniu, ale nie zapomnij poprzedzić go słowem „pan”, „pani” lub odpowiednim tytułem zawodowym bądź naukowym. Innymi słowy, powinieneś mówić Madame Leila lub „doktor Hiszam” dopóty, dopóki nie zostaniesz poproszony o odrzucenie całej tej ceremonialności.

Witanie się. Podczas przedstawiania się mężczyźni podają rękę zarówno mężczyznom, jak i kobietom, a kobiety tylko kobietom. Unikaj przy tym łamania kości, bo Egipcjanie są przyzwyczajeni do delikatnych uścisków dłoni.

Tematy rozmów. Dobrymi tematami konwersacji są: historia Egiptu, jedzenie i obiekty godne zobaczenia. Trzymaj się jednak z dala od bliskowschodniej polityki. Tak naprawdę, to w ogóle dobrze jest unikać zagadnień politycznych, chyba że miejscowy partner poruszy te sprawy. Wprawdzie dopuszczalna jest rozmowa o rodzinie, jednak powstrzymaj się od zadawania pytań o żonę czy córki partnera.

Przerywanie spotkań. Spotkanie tśte-a-tite należy na tym rynku do rzadkości. Im wyżej postawiona jest osoba, z którą usiłujesz porozmawiać, tym prawdopodobnie częściej rozmowa będzie przerywana. Nie oczekuj, że twój rozmówca każe dzwoniącemu do niego poczekać. W Egipcie niegrzecznie jest odprawić wpadających na pogawędkę gości czy nie odebrać telefonu.

Napitki odświeżające. Egipcjanie są serdecznymi, przyjaznymi i gościnnymi ludźmi. Odwzajemnij tę przyjacielskość zawsze przyjmując propozycję napicia się herbaty lub kawy. Wypij choćby łyczek, nawet jeśli nie jesteś spragniony. Taki napitek jest niekłamanym symbolem egipskiej gościnności — odmówić filiżanki to wzgardzić tą gościnnością. Podobnie, gdy twój partner przyjdzie do twojego biura lub do hotelowej sali konferencyjnej, koniecznie zaproponuj mu coś do picia. Niezrobienie tego byłoby oznaką oziębłości i braku zainteresowania jego osobą.

Prezenty. Prezenty są zawsze mile widziane, ale się ich nie oczekuje. Wybierz coś, z czego znany jest twój kraj, ale nie dawaj alkoholu i innych rzeczy zabronionych w świecie islamu. Dobry pomysł to książki czy albumy ładnie prezentujące się na stoliku do kawy oraz ilustrowane kalendarze z widokami z twojego kraju czy regionu. Podarunek wręczaj zawsze obiema rękami lub tylko prawą ręką, nigdy ręką lewą, czyli nieczystą. Gdy zostaniesz zaproszony do czyjegoś domu na posiłek, przynieś z sobą ciasto bądź czekoladki dobrej marki. Kwiaty są tu wręczane na weselach i żeby pocieszyć chorych ludzi.

Wipólne posiłki. Na kolacji w domu Egipcjanina staraj się sporo Jeść, gdyż będzie to wyrazem twojego uznania. Gospodarz będzie cię

189