490 (2)

44®

ZELdżo porr spRAmriĄCR.

Kilka dni pluć będzie. Takowego szafranu- niekiedy na zażartowanie z kogoś Uż.ywaią , to iest: temu z kogo chcą żartować, Ziarko szafranu w rękę daią, w niey gdy cńżkolwiek zwilgotnioie , tak go.' pali, iak węgiel rozżarzony. Potrzeba wieikiey przykładać baczności, aby go świeże powietrze nie do. tykałobo. gdy go. będzie dotykać', albo sam przez się, alba dla-wilgoci yf pro eh biały rozsypie się. SóL od tego-piasku, odłączona *ma.ęno wprawdzie gryzie , ale nie tyle, ile-przadtym. Nalawszy na tenże sam piasek spiritusu winnego, w kilka godzin odzieli mu koloru ciemnego- czerwonego., i mocy gryzącey. Oprócz tego z spiritusu winnego wypędza cząstki, mocy dodaią. ce , naytęższy spiritus taje. osłabi, że ledwie połowę mocy mieć będzie. Taka sol nr ogniu nnygwałtoWnicyszym. sama. nie-topi się , lecz. wrzuciwszy w Ilią węgiel, natychmiast,sianie się-ptynną. Jeżeli w p'omienioną solpłyni i ną wrzucisz węgiel, ten gdy się strawi, soi będzie miała, kalot ciemny, i moc gryzącą wcale utraci ;■ zostanie iedoak z niey rc ru/ui gruby, według gatunku, soli-i węgla, którego używano. Oscatni zegiins. będzie cbropowaty i u-ola-tylny , dla siarki w węglik żuayduiąccy, się ; ieżeli go z. pierwszym porównamy, będzie, bardzo, nic czysty.. To. gisze STAHfr. w Chymia.doffuMicn..

§. VII*

Mars diaphoreticus, czyli żelazo. pot- sprmutgęe

i. Robią, go z zedry żelaza- i nuiimcniitm , co iest :. biorą: równe-części': żelaza, i. esutadniSHf,. na piasek: tłuką,.na. ogniu uscawicZnie mięszaią,.i aby. się nie robił- reguluj, przez mięszanie, zędra i ijetimmim. Oiłntit-ńłaią się W. ziizel, kcóry trą na piasek, i Ieią_: naft naprzód spiritus soli, potym. wodę pospolitą , więc odbieraią. ■sileioi,',. z którego! można robić spiritus , albo- raczey es-sencyą żelazDą. Piasek,, na który zuzel starto , pócy trzymają w. tyglu rozpalonym , póki trzeszczeć-nie przestanie ,. pod czas trzeszczenia, dodają trzy ozęści. saletry. Gdy piasek trzeszczeć przestanie,.kią pań.w.odę.-ciepłą, aby saletra, rozpuściła, się ,, wódę-' zcedzaią,. materyą trą na piasek na marmurze j. taki piasek ma kolor wątroby,, dla owego, podobno koloru, zowia go Bem-arditon mftrtialu fiuuum* KGNIO,

a. Weź dwie uneye żelaza albo stali,, włóż w tygiel do_: białości roz--palony gdy żelazo aluo, stal rozpali, się do. białości ,. przysyp uniimonium drobnego, 4 uneye,. w- ogniu trzymay przez, godzinę ,. to iest póty,. póki się nie. stopi. Gdy stopnieie- żelazo i gntim/mmm,. przysyp, saletry część ic-dnę ,. albo. włąeey aby niaterya, dokłiidaiey stopniała. (Jeżeli, doskonale- sto-, pniała, prętem żelaznym.można dochodzić.) Tygiel wyimiy z. ognia , ley w weń wodę ostrożnie aby re:ulns na duo opadał. G.dy tygiel ostygnie stłucz: go , regilmn wyimiy , będzie on nieczysty więc go. znowu-potłucz w moździerzu , i powtórnie- roztop w. tyglu przysypuiąc cóżkolwick. sa-.

3. Zinięszay zędży źelazney pół- drachmy.,, Z. skrupuły; siarki., 3 skrupuły- saletry, Gdy mięsżanioa. w tyglu, na ogniu będącym, trzeszczeć: przestanie ,. stanie się czarna,, krucha,, smak i zapach, będzie, miała, siarki. Do,