49 (337)

Prototyp pojazdu zmodernizowanego przez 22. BTRZ.

BRDM-2 po modernizacji w Izraelu. Ten pojazd, w którym wieżę zdemontowano, a otwór po niej zasłonięto jednoczęściową pokrywą, służył zapewne jako wóz rozpoznawczy z głowicą elektrooptyczną na wysuwanym maszcie.

Serbski Kurjak ujawniony w 2007 r. W tym wypadku wykorzystano jako nośnik wyrzutnię ppk 9P122, którą uzbrojono w wieżyczkę z 20 mm armatą przeciwlotniczą M-75 oraz głowicą optoelektroniczną TOMS.

I typ	■ ■	|| LOT-B	|| BRDM-2D	|| BRDM-2DI	|| BRDM-2M	11 BRDM-2MA	|| BRDM-2MM	i
I kraj	il	11 Czechy	|| Ukraina	|| Ukraina	|| Rosja	11 Rosja	11 Rosja	1
| rok	II!	| 2001	|| 2001	j| 2005	|J 2001	11 2003	2005	1
| masa	II kg	|| 8000	|| 7900	|| 7600	|| 7500	|| 7650	11^7500	1
| moc silnika	|| kW	|| 121	II ^105	II ^100	li ^118	II ^130	^118	1
| prędkość	| km/h	II ^101	_II 95	II ^85	II ^90	II ^110	|| 90	1
I zasięg	|| km	i 800	|| 1000	II ^1100	II ^825	|| 800	II ^1000	1
| załoga	III	II ^6	]|5	II ^5	II ^5	|| 5	||6	1
| długość	11 mm	|| 5845	|| 6100	II ^5750	II ^5750	|| 5750	1 ^5750	1
| szerokość	11 mm	|| 2350	|| 2350	|| 2350	|| 2350	11 2550	|| 2350	1
| wysokość	11 mm	II ^2400	|| 2430	|| 2310	|| 2430	11 2395	1 ^2700	1

wpłynęła na proces decyzyjny. Sprawdza się więc stare słowiańskie powiedzonko, że „szewc bez butów chodzi".

_Inne kraje_

Większość użytkowników BRDM-ów-2, to kraje trzeciego świata, nie mające ani odpowiedniej bazy, ani nie odczuwające silnej potrzeby modernizacji tych prostych pojazdów. Inaczej bywa w krajach bardziej rozwiniętych. Izrael, który wszedł w posiadanie sporej liczby BRDM-ów-2 podczas wojny 1973 r. i późniejszych interwencji w Libanie, wykorzystywał te wozy w swoich jednostkach - jeszcze w 2000 r. byty w spisach pojazdów bojowych w czynnej służbie! Nie opublikowano dotąd informacji ani na temat ich ilości, ani charakteru modernizacji. Część wozów stała się nośnikami wyrzutni ppk TOW, niektóre pozbawiono wież i założono zamiast nich jednoczęściowe pokrywy. Można domniemywać, że w przedziale bojowym umieszczono aparaturę obserwacyjną, unoszoną na teleskopowym maszcie. Kilka lat temu izraelskie firmy zmodernizowały pewną ilość pojazdów należących do armii Kazachstanu - teleskopowy maszt z głowicą optroniczną lub radarem taktycznym przymocowano do tylnego pancerza wozów.

Serbia dysponuje niewielką ilością BRDM-ów, których Jugosławia kupiła tylko kilkadziesiąt, gdyż sama podjęła produkcję podobnych pojazdów BOV. Niezależnie od tego w 2007 r. pojawiła się istotnie zmodernizowana wersja Kurjak (kurak). Wykorzystano nietypowy wóz rozpoznawczym samobieżną wyrzutnię ppk Maliutka typu 9P122. Modernizacji brakuje elegancji: przedział bojowy podwyższono o ok. 300 mm dodając pionowe ściany, w jego górnej części umieszczono 20 mm przeciwlotniczą armatę M-75, zasilaną z pudełkowych magazynków, które trzeba wymieniać ręcznie. Dlatego wieża jest odkryta z góry. Wielofunkcyjną głowicę optroniczną TOMS (nie najlepiej nadającą się do wykrywania celów powietrznych) umieszczono na przednim pancerzu na cokole celownika ppk. Wóz mieści podobno 8 żołnierzy, może zamiast armaty plot otrzymać typową wieżę BPU, oferuje się także możliwość wymiany silnika na wysokoprężny o mocy 130 kW wraz z nową transmisją.

W Afganistanie spotyka się dość często wozy zmodernizowane chałupniczo, np. przez montaż na wieży bloków lotniczych rakiet niekierowanych kal. 57 lub 80 mm. Wyrzutnie najczęściej nie mają własnych celowników, często nie ma nawet możliwości zmiany ich kąta podniesienia, czyli zmiany zasięgu.

Rodzina polskich modernizacji BRDM-2 oraz te, które zmierzają w kierunku przekształcenia go w nośnik uzbrojenia i sprzętu specjalnego zostaną przedstawione w oddzielnych artykułach. ■

Zdjęcia: Tomasz Szulc, Andrzej Kiński, Piotr Paszkowski, Miłosz Rusiecki, GAZ, Muromtiepłowoz, 0A0 AMZ, V0P-026, ChKBM, US DoD, archiwum Autora, Internet.

q /9nnq btechih 0/ćUUu wojsscujh