49 (360)

Mogą to być rysunki dowolne, rysunki na zadane tematy, .rysunki polegające na uzupełnianiu kilku podanych elementów.

Szereg informacji o dziecku dostarczają obserwacje jego zachowania się w czasie rysowania lub malowania. Dzieci bierne i zahamowane siedzą nieraz długo w bezruchu nad kartką papieru, na której ma być wykonany rysunek, i bez zachęty lub dokładniejszego określenia zadania nie podejmują żadnych czynności. Dzieci wykazujące nadmierną pobudliwość psychoruchową w czasie rysowania lub malowania nie potrafią dłużej skupić uwagi, wykonują zbędne ruchy, nieraz występują u nich tiki nerwowe (np. mruganie powiekami, zaciskanie warg, skurcze określonych grup mięśni twarzy).

Terapeutyczna funkcja rysowania i malowania polega na tym, że koncentrując się na wykonywanych czynnościach, dziecko zapomina o przeżywanych konfliktach, a przykre stany emocjonalne ustępują pod wpływem zainteresowania podjętym działaniem.

Podobne funkcje spełnia modelowanie w glinie i plastelinie. Stwarza ono większe niż rysowanie i malowanie możliwości ekspresji ruchowej i rozładowania przez to stanów nadpobudliwości psychomotorycznej.

Odreagowanie stanów napięcia emocjonalnego, w szczególności gniewu i stymulowanych przezeń zachowań agresywnych, może dokonywać się za pośrednictwem czynności polegających na rozrywaniu nadmuchanych balonów, uderzaniu w manekiny przedstawiające o-kreślone osoby lub ich niszczeniu. Zdaniem niektórych autorów podobną funkcję spełnia uprawianie dyscyplin sportu (np. boks), w których w sposób społecznie usankcjonowany może przejawiać się agresja.

Dla rozładowania napięć emocjonalnych są wykorzystywane opisane przez K. Jankowskiego¹ spotkania terapeutyczne, które można traktować jako formę zabaw grupowych. Uczestniczą w nich kilku-lub kilkunastuosobowe grupy kierowane przez terapeutę. W trakcie tych spotkań każdy z uczestników ma prawo wypowiadać swoje opinie o pozostałych, posługując się. przy tym nawet epitetami i niecenzuralnymi określeniami. Jest to dopuszczalne jedynie w trakcie spotkań terapeutycznych, natomiast po ich zakończeniu uczestnicy są zobowiązani do przestrzegania norm kulturalnego współżycia.

225

1

K. Jankowski Mój Sambhala. Warszawa Nasza Księgarnia 1978.