4 (976)

Pogląd przeciwny oparty na teorii J.M. Keynesa głosi, że w rozwiniętej gospodarce rynkowej występuje zjawisko niedostatecznego popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego w stosunku do możliwości produkcyjnych. W tych warunkach deficyt budżetowy może być źródłem dodatkowego popytu wpływającego korzystnie na wzrost dochodu narodowego.

Y=C + I + G + NZ (handel zagraniczny)

( Neokeynesiści twierdzą, że związek między inflacją, a deficytem budżetowym jest zależny od sposobu jego finansowania. Dyskusyjna jest także ich zdaniem teza o „wypychaniu” zasobów z sektora prywatnego.

Mnożnik inwestycyjny: i/KSO

Mnożnik zrównoważonego budżetu = i

Deficytu budżetowego nie można oceniać poprawnie od:

■/ strony koniunktury gospodarczej H poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych % nastroju inwestorów S zmian wysokości stopy procentowej H realnych możliwości wybory metod jego finansowania

I Określony poziom deficytu budżetowego może wynikać ze świadomej polityki gospodarczej i fiskalnej Państwa,

: może też być skutkiem żywiołowych procesów gospodarczych, których nie jesteśmy w stanie przewidzieć na etapie tworzenia budżetu."\

Deficyt budżetowy może wynikać z:

S nadmiernych wydatków budżetowych — militaryzacja, rozbudowa administracji, inwestycje publiczne, transfery, koszty obsługi długu publicznego.

s Zbyt niskich dochodów — które mogą wynikać z niskiej stopy opodatkowania, mało starannego systemu ściągania podatków lub ze specjalnego poziomu produkcji i dochodu narodowego.

Jedynym sposobem finansowania deficytu budżetowego, nienaruszającym równowagi makroekonomicznej jestl sięgnięcie przez Państwo po oszczędności. Instrumenty finansowe emitowane przez Państwo mogą mieć charakter! krótko, średnio i długoterminowy. Wśród papierów wartościowych potwierdzających zadłużenie Państwa możnal wyróżnić bony skarbowe i obligacje.

•    Bony skarbowe — są krótkoterminowymi papierami wartościowymi emitowanymi dla zapewnienia budżetowi Państwa bieżącej płynności finansowej. Są sprzedawane z dyskontem (poniżej ceny nominalnej! w drodze przetargu. Zyskiem nabywcy jest różnica między ceną wylicytowaną przez niego w dniu nabycia, fl ceną wykupu (nominalną). Ze względu na bliski termin wykupu niewielkie jest ryzyko zmiany poziom! inflacji i kursu walutowego.

•    Obligacje skarbowe są papierami wartościowymi średnio lub długoterminowymi. Emitentem obligacfl poza Państwem i innymi podmiotami publicznymi mogą być także przedsiębiorstwa.

Zaletami obligacji i bonów skarbowych w oczach inwestorów pozwalającymi zaproponować stosunkowo niski oprocentowanie są:

S Pewność wykupu Z Łatwość zbycia

Z Stosunkowo niewielkie ryzyko wahań kursu

Wypłacania odsetek oraz wykupu obligacji dokonuje się zazwyczaj z dochodów pochodzących z emisji nowyc obligacji. Operacje związane z finansowaniem deficytu budżetowego (długu publicznego), sprowadzają się do emis papierów dłużnych, ich wykupu, wypłaty odsetek oraz tzw. Operacji nadzwyczajnych.

Operacje nadzwyczajne to:

1)    Konwersja - zmiana warunków wykupu terminów spłaty stopy odsetkowej, klauzuli waloryzacyjne przymusowe lub dobrowolne rolowanie obligacji (zamiana na obligację nowej emisji zamiast wykupu), reguły jest z wierzycielami uzgadniana.

2)    Konsolidacja - łączenie kilku pożyczek w jedną, zazwyczaj połączone z konwersją.

3)    Repudiacja - odmowa spłaty pożyczek zagranicznych.