54 (248)

§ 64. Upodobnienie między wyrazowe pod względem stopnia rozwarcia

^Upodobnienie pod względem stopnia rozwarcia obserwujemy wtedy, gdy wymawiamy wygłosową spółgłoskę nosową przed szczelinowym następnikiem ze szczeliną zamiast że "zwarciem (por. §47): tamten^szyb-ciej (ę§), w teiCspóśób, takim^sposdbem, zwartym^szeregiem, tzn. że spółgłoska nosowa zostaje zastąpiona przez rezonans nosowy.j Podobnie rzecz się ma, gdy poprzednik i następnik są miękkie: ogień^się pali (j), doświadczeó^izycznych, wrażeiLwięcej, tyiko że rezonans nosowy jest miękki (por. § 60), łub gdy jedna z głosek jest twarda, a druga miękka: onjsię szczyci, brzegiem_Wisły, lub na odwrót: zabudowań^fabrycznych, więzień^ządowych, zbocz e4_wy mowy.

§ 65. Upodobnienie międzywyrazowe pod względem miejsca artykulacji

I. Upodobnienie między trzema szeregami „syczących” spółgłosek: S (s, a, c, #), Sff,c, $), Ś (ś^Zj ó, i) pod względem miejsca artykulacji:

1)    S+S = §§ — nos^szeroki, teraz^żegńam,

2)    S+Ś = ŚŚ — podczas_iwiąt, podczas^zimy,

3)    S+S = SS — mówisz^sympatycznie, sprzedaż^zęgarków,

4)    &+Ś = ŚŚ — opowiadasz^świństwa, dzisiaj już_zimno,

Dwie ostatnie możliwe kombinacje należą do dziedziny „rozsunięcia”.

XI. Rozsunięcie takie samo jak poprzednio wewnątrz wyrazu (§61) widzimy i międzywyrazowo w następujących wypadkach:

5) ś+S = JSS — on zaś_wsam, nie gryż^zębami,    /

6) Ś+§ = JSŚ — niegdyś^szedł, gdybyś^żałował.    7'

Tutaj S rozsuwa się w czasie na element średnio językowy JT i szczelinę która upodobnia -się do następującej J_ z nią się ^zlewa.

Drugi wypadek rozsunięcia w spojeniu międzywyrażowym odpowiada wypadkowi wewnętrznemu wieńca, Bończa (por. §61), mianowicie ń rozsuwa się na] j i zwarcie n, twarde i umiejscowione tam, gdzie następuje zwarcie przednio językowe — albo zębowe t—d, c—g, n, albo dziąsło we    I'-    -------------, ---\

d, c,    n — j% pd, pc,pz, fn \ .

-ń+c, z, l = pt, pi, pl.

‘■^^^nranCtygó^n i o w o, zagonljSo domu, tydzień^calutki, cały dzieó^dzwoni, narzekań^jna zarząd, posiedzeń^czytelni,