56

56

Szczególne znaczenie mają przetrwalniki, wytwarzane przez laseczki tlenowe z rodzaju Bacillus oraz beztlenowe z rodzaju Clostridium. Wszystkie gatunki należące do obu tych rodzajów mają zdolność przetrwalnikowania. Przetrwalniki tych bakterii, zwane też endosporami, wykazują dużą ciepłooporność, giną dopiero w temperaturze powyżej 100°C, dlatego odgrywają szczególną rolę w skażeniu artykułów żywnościowych.

Zdolność do wytwarzania przetrwalników jest cechą morfologiczną rodziny Bacillaceae, odróżniającą laseczki od pałeczek. Te ostatnie należą do bakterii nieprzetrwalnikujących.

Powstawanie przetrwalników jest procesem bardzo złożonym. Powstały przetrwalnik jest otoczony kilku błonami, które stanowią około 50% jego suchej masy. Budowa i skład chemiczny przetrwalników utrudnia ich barwienie.

Komórki bakteryjne jako organizmy prokariotyczne mają słabo wykształcone struktury wewnętrzne i tym samym znacznie prostszą budowę od pozostałych drobnoustrojów, zaliczanych do Eucaryota.

Komórki bakteryjne, w porównaniu z innymi mikroorganizmami, są niewielkie, średnica ich nie przekracza 2 pm, natomiast długość waha się od 3-5 jim, chociaż niektóre są dłuższe, a formy nitkowate mogą osiągnąć kilkadziesiąt mikrometrów. Dlatego też obserwacja bakterii pod mikroskopem wymaga pewnych zabiegów, które przyczyniają się do lepszej ich widoczności. Obserwację drobnoustrojów pod mikroskopem przeprowadza się w preparatach mikroskopowych.

Preparatem mikroskopowym nazywamy badany materiał, naniesiony na szkiełko przedmiotowe.

Drobnoustroje na żywo obserwuje się w preparatach przyżyciowych, a martwe w preparatach utrwalonych, zazwyczaj barwionych.

PREPARATY PRZYŻYCIOWE

Preparaty drobnoustrojów żywych wykorzystuje się do obserwacji ruchliwości, żywotności, sposobu rozmnażania, a czasami do wykrywania substancji zapasowych w komórce.

Preparaty przyżyciowe służą do obserwacji pleśni i drożdży, co jest możliwe dzięki ich budowie i rozmiarom. Natomiast żywe komórki bakterii, z uwagi na słabą widoczność, są rzadko obserwowane w preparatach na „żywo”.

Preparaty przyżyck

mirrami:

—    w kropli spłaszc:

—    w kropli wiszące Preparat w kropli s

r :: r. że na szkiełku fcrrcię płynnej hodowli -_arału i przykrywa ar -rzezając je ukośnie t z . rąeherzyki powietrj * r-y.-.a spod szkiełk X- :r- osuszyć bibułą fil Przy sporządzaniu Ł; m lub z produktu o ■i sz-aełko nanosi się krc fcr : : gicznego lub innej;

" -ateriał rozprowadź u : rrzykrywa szkiełkien Preparaty przyżycic i oglądania. Observ

—    adzić blisko brzegu r_r~e jest najcieńsza we

—    częściowo zamknie ćniżonym aparacie o

—rraraty na „żywo” n; r c mikroskopem bez] -'—■gotowaniu i możliu r agi na ich wysychanie Możliwość długotr a:;: drobnoustrojów i nany w kropli wisz Przygotowując tegc '.aanych drobnoustroje gotowuje się szkieł! *erai, a brzegi wgłębię —redmiotowe odwraca s •arrla zawiesiny znalazł . mąć i zdecydowanym :u :sła we wgłębieniu.¹ rrred szybkim wysychał