5 (192)

308 Wyobraźnia poetycka

dziedziny „małych marzeń” i nie ma nic wspólnego z głębokim oniryzmem domu w całej jego pełni, domu dysponującego mocami kosmicznymi.

Dom obdarzony pełnią „oniryczną jest jedynym, w którym można przeżywać marzenia intymności w całym ich bogactwie. Człowiek żyje tam sam albo we dwoje, albo całą rodziną, nade wszystko jednak sam. Dzieje się tak na mocy pewnych cech, właściwych archetypowi domu. w którym spotykają się wszelkie urok: życia samotniczego. Każdy marzycie! czuje potrzebę powrotu do swej celi, rha^pd-'wołanie do życia samotniczego:

Była to nędzna r.cra,

Ale sypiałem tam całkiem sam.

Znajdowałem tam schronienie.

Przejmowało mnie dreszczem, gdy słyszałem własne oddychanie.

Tam to naprawdę rozmiłowałem się sam w sobie.

Tam to moje ja było samo,

nic z niego nie dawałem nikomu.^s

Ale cela to nie wszystko. Dom to archetyp syntetyczny. archetyp, który podlegl~ewbłucji1 W jego piwnicy mieści się jaskinia, na poddaszu — gniaz-,ĆO; dom ma swe korzenie i koronę: Dlatego właśnie dom z Walkirii należy dc tak wielkich snów. Nieodparty swój urok zawdzięcza w dużej mierze je-.sionowi, który rośnie w jego wnętrzu. Fotężne drzewo stanowi Jak.gdyby filar,_r.a którym wspiera sie. cały'dom: ..Pień jesionu jest jądrem siedziby” — pisze jeder. z tłumaczy Wagnera. Dach i mury są związane z konarami, przepuszczają konary. Listowie stanowi dach ponad dachem. Czy można się dziwić, iż taki,dom. żyje jak drzewo, jak dwoista leśna

tajemnicą, reagując jak roślina na pory roku, czu-jąc w sobie nabrzmiewanie soków żywotnych? Tak tedy, gdy wybije godzina szczęścia, wzywając Zygfryda, by porwał za miecz — drzwi zamknięte na drewnianą zasuwę same z siebie otworzą, się r.a zew wipsny...

(Dom oniryczny w całej swojej pełni, z piwnicą--korzeniąmi. z gniazdem na dachu stanowi jeden ze schematów wertykalnych ludzkiej psychiku? A. Teiliara analizując symbolikę snów twierdzi, że dach “sprezentuje głowę śniącego oraz działame świadomości, a piwnica — podświadomość. ³ Nie zabraknie nam dowodów na intelekcualność strychu, na racjonalny charakter dachu, który w sposób oczywisty stanowi osłonę, A piwnica tai: dalece jcrt miejscem gromadzącym symbole podświadomości, że od razu rzuca się w oczy. iżTjycie świadome rośnie w miarę, jak dom wyłania łić z ziemi"

Ponadto, z punktu widzenia życia, które w r.a? wzbiera i opada, uświadamiamy sobie, iż „życie r.a poddaszu” jest równoznaczne z sytuacją zablokowaną. ijDom bez strychu to dom, w którym trudno subiimować; dom bez piwnicy to siedziba bez archetypu!,

Także i schody należą do niezapomnianych wspomnień'. Pierre Loti powracając do domu dzie- ^# ciństwa pisze: „Na schodach było już ciemne. Jako dziecko Wieczorem balem się schodów: wydawało mi się, że umarli skradają się tam za mną, by schwycić mnie za nogi, i pędziłem gnany obłędnym strachem. Pamiętam doskonale ten strach: bałem się tak bardzo, że strach ten towarzyszył mi nawet wówczas, gdy nie bałem się już niczego.” ¹⁰ Czy jednak można „nie bać się niczego”, gdy ktoś tak dobrze pamięta lęki dzieciństwa?

Czasami wystarczy parę stopni, by mieszkaniu nadać oniryczną głębi ę, pokojowi — jakąś oso-