5 (2246)

Związek rządu

Polega na tym, że wyraz podrzędny podporządkowuje się gramatycznie wyrazowi nadrzędnemu (np. rzeczownik wchodzący w związek z czasownikiem podporządkowuje mu formę przypadka: kupi! (kogo?, co?) buty, brakuje (kogo?, czego?) chleba).

Ortografia i interpunkcja

Pisownia „nie” z czasownikami

„Nie” z czasownikami piszemy osobno (nie wie, nie idą, nie trzeba). Wyjątkami są: nienawidzić, niedomagać, niepokoić, niedowidzieć.

r Pisownia „nie” z rzeczownikami

„Nie” z rzeczownikami piszemy łącznie (nieład, nieprzyjaciel, niepalenie, nieprzyniesienie). Zasady nie stosuje się w zdaniach o konstrukcji przeciwstawnej (np. Nie przyjaciel to, lecz wróg.).

Przecinek oddzielający przydawki

Oddzielamy przecinkiem stojące obok siebie równorzędne przydawki nie połączone spójnikiem (np. To są dzieci mile, grzeczne, kulturalne.).

Przecinek oddzielający wołacze i wykrzykniki

Oddzielamy przecinkiem wołacze (np. Edyto, muszę ci coś powiedzieć.)

i wykrzykniki (np. Hej, co tam robisz?).

Przecinek w zdaniu złożonym podrzędnie

Zawsze oddzielamy przecinkiem zdanie nadrzędne od podrzędnego.

Uwaga, jeśli przed spójnikiem „który” stoi przyimek, przesuwamy przecinek (np. Spotkałam Karola, o którym ci tyle opowiadałam.).

Przecinek w zdaniu złożonym współrzędnie

•    Zawsze rozdzielamy zdania składowe połączone bezspójnikowo (np. Szedł ulicą, czytał gazetę.).

•    Stawiamy przecinek przed spójnikami przeciwstawnymi (ale, lecz, jednak) i wynikowymi (więc, toteż, dlatego, zatem).

•    Stawiamy przecinek przed spójnikiem „a” (np. Ja ci śpiewam, a ty śpisz.).

•    Nie stawiamy przecinka przed spójnikami łącznymi (i, oraz, ani) i rozłącznymi (albo, lub, bądź).

•    Stawiamy przecinek przed spójnikami powtórzonymi (np. I deszcz pada, i słońce świeci.).