62

62



odwołuje się przede wszystkim do uczuć sterowanych zbiorow^ ponieważ jest to sposób po pierwsze - najbardziej uniwersał^ (katalog emocji jest podobny u wszystkich ludzi), po drugie2


Z pewnością istnieją niesiłowe możliwości nakłaniania i do przyjmowania postaw i zachowań sprzecznych z ich interes szeroko wykorzystywane w różnych technikach społecznego^ działywania i kierowania motywacją ludzką. Wiele z nich rzystuje pozaracjonalne determinanty wywierania wpływleży pamiętać, że socjotechnika polityczna z natury r2e\

ekonomiczny (m.in. z wyżej wskazanego powodu przekaz m0*J być kierowany do najszerszego kręgu odbiorców) i po trzecią I skuteczny zarówno ze względu na irracjonalność natury ludzkiJl jak i fakt, że pozwala wpływać nie tylko na zachowania, iecJ’ również postawy ludzkie, co jest oczywiście zdecydowanie bard^ trwałe. Jak trafnie zauważa J. Ellul: „proces przekonywany rozumowego jest zbyt długi i niepewny”1. Kształtowanie postaw politycznych opierających się na emocjach jednostki angażuje ją I podświadomie i rozbudza wiarę w słuszność danej sprawy.

Nie mogę zgodzić się z poglądem D. Riesmana, iż spadek politycznych emocji prowadzi do wzrostu zewnątrzsterowalno. I ści2. Oczywiście ideowy i moralizatorski styl polityki charakteryzują człowieka wewnątrzsterowalnego, jednak politycy zawsze usiłują odwoływać się w sposób instrumentalny do uczuć jednostek, co umożliwia ich przywiązywanie do propagowanych wizji rzeczy, wistości. Zjawisko to jest szczególnie łatwo zauważalne podczas kampanii wyborczych. Cel jest oczywisty - ukształtowanie jeśli nie pożądanej postawy, to chociaż zachowania wyborcy korzystnego dla danego kandydata. Typowa kiełbasa wyborcza to obietnica zrealizowania określonych interesów i zaspokojenia konkretnych potrzeb. Ponieważ wymaga ona choćby minimum danych (np. sto milionów złotych dla każdego) Staje się łatwa do weryfikacji, a co za tym idzie - podatna na krytykę przeciwników politycznych. Jak jednak krytykować odwoływanie się do uczuć narodowych, patriotyzmu, wiary, dumy, przywiązania do tradycji itp.? Odpo-r

| •'^porządkowanie tym emocjom konkretnych celów połi-r^p ni je niezwykle trudnymi do zaatakowania. Oczywiście m0£^ wykorzystywać inną gamę uczuć ludzkich, 5^e,!!k: umiłowanie P°k°iu (a w^c zgody i stabilności), zdolność szacunek do instytucjonalnych rozwiązań systemo-ofodpowiednio do nich pozyskiwać wyborców do swojego Niestety, zdarza się często, te proces zdobywania pro!# .ft ,wyborczego jest jeszcze bardziej banalny i sprowadza Kreowania wizerunku kandydata, który odwołuje się bez-^^toio do naszych nąjprostszych emocji, poprzez takie środki urok osobisty, elokwencja, zdolności retoryczne, humor jafc yjagadnienie naszego poparcia, czyli derywację, niezbędną itp-^dy także do uniknięcia dysonansu poznawczego, musimy •y sami. Zgodnie z teorią Pareta, podjąwszy już pewną ^^siłujemy ugruntować nasze przekonanie ojej słuszności. gSjrezentowałem ten mechanizm oczywiście w daleko idącym ogzczeniu, nie uwzględniając choćby teorii reaktancji, zgodnie z Tra starcy się chronić swoje poczucie swobody przed np. zbytnią ^achslaością przekazu perswazyjnego36. Dowodem na słuszność tej mogą być dobre wyniki wyborcze ugrupowań politycznych, w wyniku zmasowanych ataków mass mediów czy uznawanych autorytetów nie powinny mieć żadnych szans. Pozostaje wówczas tylko stwierdzenie, że oddali na nie głosy oni, obcy - moralnie czy #ligijnie. Zbyt nachalny i zmasowany przekaz mąjący wykształcić w nas określoną postawę może więc osiągnąć skutek odwrotny do zamierzonego poprzez naruszenie naszej swobody wyboru i wytworzenie (również opartego na emocjach) pragnienia opowiedzenia się po stronie zaatakowanego - w domyśle słabszego.

Mity, symbole, rytuały i ceremoniały

Nasze postawy, zachowania i opinie w sferze polityki są w dużej mierze wyznaczane przez mity, z którymi się identyfikujemy, rytuały i ceremoniały, w których bierzemy udział, bądź

“Sienąj: E. Aronson, op. rit, s. 133-137.

121

1

J. Ellul, Propaganda, New York 1965, s. 37.

2

86 Por. D. Riesman ora* N. Glazer i R. Denney, Samotny tłum, Warszawa 1996, s. 243.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
skanuj0013 Zadanie 49. Urządzenie zamieszczone na rysunku stosuje się przede wszystkim do sporządzan
■S Związek pomiędzy wymienionymi przedmiotami a rekrutacją na studia odnosi się przede wszystkim do
85 (67) Ten rodzaj koronki nadaje się przede wszystkim do ozdabiania bielizny pościelowej oraz
Projekt przyczynił się przede wszystkim do osiągnięcia głównego celu tj. wspomaganie umiejętności
Etyka zawodu nauczyciela odnosi się przede wszystkim do jego1: •    postawy, •
Pojęcie infrastruktury etycznej odnosi się przede wszystkim do wprowadzania procedur w instytucjach
29156 Obraz1 (33) SI charakterystyczne zabiegi stylistyczne, sprowadzające się przede wszystkim do
Zasady Wykładni Prawa L Morawski 0 mmm Zasady wykładni prawa mmm waniem tych reguł odnoszą się prze
img292 (4) rzadziej, niż pierwszy i odnosi się przede wszystkim do przypadków tzw. wyliczenia (hiszp
P1090491 237 T O. Nanoszenie powłok metodą zanurzeniową Metodę zanurzeniową stosuje się przede wszys

więcej podobnych podstron