2192972326

Pojęcie infrastruktury etycznej odnosi się przede wszystkim do wprowadzania procedur w instytucjach administracji publicznej zapobiegających powstawaniu klientelizmu, nepotyzmu czy łapówkarstwa. Procedury te obejmują m.in. przyjmowanie kodeksów etycznych, regulaminów pracy instytucji wraz z przepisami pozwalającymi egzekwować ich zapisy, wprowadzanie obiektywnych metod rekrutacji pracowników, zatrudnianie doradców etycznych, pomagających wybrnąć innym urzędnikom z sytuacji zagrożeń, m.in. korupcyjnych, oraz wykorzystanie nowych technologii.¹

Z kolei B. Kudrycka instytucje organizacyjno-prawne kształtujące infrastrukturę etyczną klasyfikuje do czterech grup:

1)    regulacja pożądanego postępowania funkcjonariuszy publicznych w ustawach i kodeksach etycznych,

2)    system organów odpowiedzialnych za rozwój etycznych działań w życiu publicznym,

3)    przejrzystość działań publicznych,

4)    odpowiedzialność funkcjonariuszy publicznych za działania nieetyczne.²

Ad. 1. Kodeks etyczny jest zbiorem zasad i wartości etycznych, wyznaczających standardy postępowania urzędników publicznych na rzecz realizacji szeroko rozumianego interesu publicznego. Uniwersalnymi wartościami służby publicznej, które najczęściej są wymieniane w kodeksach etycznych są: bezstronność, prawość, praworządność, rzetelność, lojalność, przejrzystość, skuteczność, równość, odpowiedzialność, sprawiedliwość, neutralność polityczna. Kodeksom etycznym często towarzyszą kodeksy postępowania, wspomagające kodeksy etyczne we właściwym ich rozumieniu oraz zgodnych z nim zachowaniach. Kodeks postępowania wyznacza standardy postępowania pracowników organizacji i powinien pomagać im w rozwiązywani dylematów etycznych, z jakimi spotykają się w pracy.³

Ad. 2. W Europie organami powołanymi do ochrony etyki w życiu publicznym są przede wszystkim te urzędy, których podstawowym zadaniem jest ochrona i rozwój sztuki profesjonalnego wykonywania zawodu przez urzędników służby cywilnej i zgodne z tym kierowanie sprawami personalnymi tej służby. Kierownicy wydziałów (lub innych komórek organizacyjnych) do spraw personalnych działają obok kierowników urzędów (np. ministrów), dzięki czemu dochodzi do rozgraniczenia stanowisk politycznych od zarządzania sprawami personalnymi i zapewnienia stosowania merytorycznych kryteriów tego zarządzania w sposób

1

   M. Kulesza, M. Niziołek, Etyka..., s. 133.

2

   B. Kudrycka, M. Dębicki, Etyczne administrowanie. Wyzwanie dla samorządu terytorialnego. Warszawa 2000, s. 47, cyt. za: M. Kulesza, M. Niziołek, Etyka..., s. 134.

3

   Zob. szerzej M. Kulesza, M. Niziołek, Etyka..., s. 134-136.