Zasady Wykładni Prawa L Morawski'0

mmm

Zasady wykładni prawa mmm

waniem tych reguł odnoszą się przede wszystkim do kwestii proceduralnych, o tyle zastosowanie reguły merytorycznej wymaga często podjęcia skomplikowanych zabiegów interpretacyjnych zmierzających do ustalenia zakresu rozważanych norm. Przykładem tego rodzaju sytuacji może być polemika TK z sądem apelacyjnym dotycząca kwestii, w jakiej relacji zakresowej pozostają do siebie przepisy prawa o ustroju sądów powszechnych oraz ustawy budżetowej. Zdaniem sądu apelacyjnego uznać należy, że prawo o ustroju sądów powszechnych stanowi w stosunku do ustawy budżetowej lex specialis, albowiem odnosi się do węższego kręgu adresatów, mianowicie tylko do sędziów sądów powszechnych, podczas gdy ustawa budżetowa również do innych podmiotów. TK kwestionuje ten pogląd podnosząc, iż przy określaniu relacji lex specialis-lex generalis należy brać pod uwagę nie tylko zakres podmiotowy obydwu aktów, ale przede wszystkim ogólne zakresy zastosowania zawartych w nich norm. Z tego punktu widzenia prawo o ustroju sądów powszechnych stanowi niewątpliwie regulację bardziej ogólną, albowiem odnosi się ono do norm o nieoznaczonym czasie obowiązywania podczas gdy ustawę budżetową uchwala się na jeden rok. W tym sensie regulacja zawarta w ustawie budżetowej, która zawiesza na określony czas waloryzację wynagrodzeń sędziowskich, wprowadza jedynie wyjątek od ogólnych zasad wynagradzania określonych w prawie o ustroju sądów powszechnych (bliżej por. orzeczenie TK z 18 października 1994 r., K 2/94, OTK 1994/2/36). Komentując wspomniane orzeczenie należy zauważyć, że przy ustalaniu relacji lex spedalis--tex generalis należy brać pod uwagę zarówno zakresy adresatów obu norm, jak i zakresy innych warunków ich zastosowania. Jeśli w taki sposób spojrzymy na problem, to okaże się, że zakresy obu tych aktów krzyżują się i nie można powiedzieć, że zakres jednego z tych aktów zawiera się w zakresie drugiego aktu, a więc że pozostaje do niego w stosunku lex specialis-łex generalis. W tej sytuacji można co najwyżej twierdzić, że oba te akty pozostają do siebie w relacji wyjątek - reguła. Orzeczenie TK dobrze ilustruje tezę, że zasadę lex specialis należy stosować z dużą ostrożnością w odniesieniu do aktów normatywnych, ponieważ porównanie ich zakresów zastosowania może się okazać zadaniem bardzo trudnym. Innym przykładem ilustrującym tezę, że reguła lex specialis może być stosowana do całych aktów normatywnych jest następujący wywód SN: „Stosunek ustawy o Radzie Ministrów do pozostałych aktów normatywnych należy więc postrzegać przez pryzmat reguły kolizyjnej lex specialis derogat legi generali, co prowadzi do wniosku, że ministrowie wykonują swoje

*■ 270 mms