62 (178)

Ksiąg Elementarnych mówi nie tylko o jego żywym interesowaniu się tym problemem w skali europejskiej,

0    przewidywaniu nadchodzących przeobrażeń społecz, nych_f ale mówi również o uczuciowym zbliżeniu się j sekretarza Komisji Edukacyjnej do ludu wiejskiego, ■ z którym zżył się w kontaktach osobistych, któremu „szkółki utrzymywał o oświatą młodzieży najgorliwszy" I — jak głosi napis na tablicy pamiątkowej w kościele kurowskim. Słusznie ocenił go znawca dziejów Komisji Edukacyjnej, Stanisław Kot pisząc: „Pierwszy to chy. j ba człowiek w Polsce, który to z takim zainteresować ".j niem wnikał w każdy zakątek życia wsi, znał psycholo- ; gię, zalety i wady chłopa i rzemieślnika, jego chatę, szczegóły zajęć (...) i na podstawie tej znajomości widział ogromną rolę kulturalno-społeczną, otwierającą się przed nauczycielem ludowym".

Powinności nauczyciela w ciągu półtora wieku roz-woju oświaty w Polsce doczekały się szesnastu wydań

1    wychowały całe pokolenia pedagogów. Autor umiał stworzyć podręcznik dla nauczyciela, który mimo odległości czasowej i przemian społecznych przemawia do dziś żywym językiem umiłowania dziecka i zawodu, . któremu pierwszy przypisał wysoką rolę społeczno-na-rodową. Jakkolwiek oba wydawnictwa, umiarkowane w postawie społecznej, ale świadczące o humanitary- | zmie pedagogiki polskiej, ukazały się już u schyłku i działalności Komisji, były wszakże w chwili dążenia do naprawy politycznego ustroju państwa i prób przebudowy społecznej orężem polskich pedagogów w walce j o „moralne wyzwolenie” ludu i o „stworzenie narodu”. I

VI

PRÓBY ROZWIDLANIA,

SPRAWY EDUKACJI DZIEWCZĄT

zaniedbanie edukacji pici mnittcm

Wiek XVII i XVIII za granicy \ w Polsce hyl olsie* jem kształtowania się zalążków ruchu emancypacylnego kobiet, które rozbudzone duchowo pod wpływem wolnej myśli renesansu, stopniowo wymioty śvą i dojnych form bytowania, zakreślony do im przez tradycje i coraz szerzej włączały się w różne ddedzmy życia społecznego. We Francji w OT w. życie literackie i towarzyskie skupiało się głównie w salonach wybii-nych kobiet i one nadawały smak życiu aMycmm

«    V    V    v W

Pojawiały m coraz liczniej kobiety pisarki, ktke poświęcały swe pióro powiekiom i teąikrn &t\ \mm