64 (149)

4.    Dodawanie be/ konkretów pr/y ewentualnym rozkładaniu składników

5.    Ćwiczenia u osiągnięciu sprawności przez zastosowanie działań cło giei i zabaw, do grafów, tabelek, orga ni gramów^- i zadań tekstowęh.

W odejmowaniu liczb w zakresie 10 należy stopniowo dążyć do:

1.    Wyrabiania zrozumienia związku odejmowania z dodawaniem i spraw ilości w rozkładzie liczb na dwa składniki:

2.    Określania różnic przy znanej odjemnej i przedstawionym za pomocą konkretu otłjemniku. zc sprawdzeniem przez dodawanie;

3.    Odejmowanie bez konkretów, ze sprawdzeniem przez dodawanie:

4.    Ćwiczeń prowadzących do sprawności z zastosowaniem gier i żaba' grafów, tabelek funkcyjnych, organ i gra mów i rozwiązywania zada i tekstowych.

Traktowanie dodawania i odejmowania jako działań wzajemnie od' wrotnych wymaga początkowo podkreślania w pojęciu różnicy u bywa ni' jako odwrotności dołączania, ale też od razu wprowadzania drugi eg aspektu odejmowania występującego przy rozwiązywaniu zadań na do nianie.

W związku z tym, w omawianym dziale należy rozwiązywać zadani* różnymi sposobami, mianowicie:

—    na wszelkich konkretnych przedmiotach.

—    na kolorowych liczbach (układanie, a później może być rysowanie),

—    w postaci graficznej (za pomocą rysunków konkretnych, konkretnycf i schematycznych lub schematycznych do tablic magnetycznych i fh lowych),

—    za pomocą grafów strzałkowych (w zeszytach, na kartkach, na papierz do pakowania, na boisku, asfalcie itp.),

—    na grafach tabelarycznych (rysowanie i odbijanie stempli).

—    rozwiązywanie różnych kwadratów magicznych (łańcuchów, szyfró liczbowych i liczbowo—literowych itp.),

—    układanie kwadratów magicznych z kwadratowych kartoników z od powiednimi cyframi.

—    uzupełnianie tabelek funkcyjnych i ich konstruowanie.

—    uzupełnianie znaków równości lub nierówności w parach liczb, np.: 6 5 7 9,

—    porównywanie liczb z działaniami i ustalanie, które z nich są równe większe lub mniejsze,

—    uzupełnianie znaków działań i znaków równości lub nierówności w fo mułach matematycznych z lukami, np.:

3 4-7    5-3 2

4-1 2    J -|-5 7

porządkowanie liczb od największej do najmniejszej i odwrotnie różnymi sposobami (zapis, układanie kartoników, zaznaczanie strzałkami do liczb na osi liczbowej itp.),

szukanie liczb sąsiednich na osi liczbowej według podanych działań.

Jeżeli chodzi o środki dydaktyczne warto wykorzystać wszystkie te, l lórc podałem przy kształtowaniu pojęcia liczb naturalnych w rozdziale poprzednim. Większą jednak uwagę można zwrócić na klocki Cuisenai-u-’a, ilustracje do tablic magnetycznych i flanelowych, foliogramy, obrazy episkopowe i przeźrocza, a także zawsze liczydła, oś liczbową i inne środki pomocnicze w postaci stempli, tabelek funkcyjnych, grafów i organigra-mów.

Bardzo wskazane do realizacji dodawania i odejmowania w zakresie 10 „I również gry i zabawy matematyczne. Będą to wszelkiego rodzaju: milcz-11, zabawy w rozmowę liczb, zabawy typu: jesteśmy komputerami, skaczą-

<    r liczby itp.. gry planszowe typu: uzupełnianki liczbowe, układanki obrazkowo matematyczne i ul.

’ 7.3. Przykłady lekcji

Ponieważ rozkład materiału do tego działu został włączony do rozkładu całościowego, który znajduje się w rozdziale poprzednim, stąd nie podaję go obecnie. Numeracja lekcji wzięta jest więc z. rozkładu podanego w poprzednim rozdziale.

lekcja 11

lemat: Dodawanie liczb ir zakresie 5. wprowadzanie znaku dodać

<    'cle lekcji:

,i) wprowadzanie dodawania i znaku dodać,

/' > uogólnienie praktycznych czynności dodawania w działalne matematyczne w postaci formuły matematycznej, i i wdrażanie do dokładności i szybkości wykonywania cz ynności manipulacyjnych. ich odzwierciedlania rysunkiem i zapisem symbolicznym. Metoda: pokaz, ćwiczenia.

\iodki dydaktyczne: patyczki, liczby w kolorach. klocki Diencsa. schematy viuszek, bombek, kartki z bloku.

125