64 (199)

W ostrym stanie zapalnym występują typowe zmiany. Naczynia krwionośne ulegaj ąrozszerzeniu, poj awia się obrzęk i zniszczenie komórek. Wskutek ucisku na neurony czuciowe występuje ból. Zapalenie może:

•    ustąpić - pozostawiając po sobie bardziej lub mniej trwałe uszkodzenia,

•    postępować, powodując zgon pacjenta,

•    przejść w przewlekły proces zwyrodnieniowy.

Zwyrodnienie prowadzi do zniszczenia komórek i włó-' kien nerwowych. Tkanka nerwowa zostaje zastąpiona tk glejową.

Pod wpływem urazu komórka może zostać zniszczoi Ulega ona obumarciu. Śmierć komórki pociąga za sobą znii szczenię całego neuronu i zwyrodnienie wszystkich wypustek, J Znajdujące się w okolicy naczynia krwionośne również ulegają zwyrodnieniu, a wiele z nich zanika. Stan taki nazywamy j stwardnieniem (selerosis). Żadna komórka nerwowa nie ma zdolności regeneracji. Nie może również wytworzyć drugiej j komórki na drodze podziału. Dopóki jądro komórki nerwowej j pozostaje nie uszkodzone, może ona powrócić do prawidłowe-| go funkcjonowania, mimo że ulega pewnym zmianom, nawet jeśli jest pozbawiona włókna osiowego.

Włókno nerwowe odłączone od komórki, z której chodzi, obumiera. W przypadku neuronów ruchowych, umiejscowionych w korze mózgowej i przednich rogach rdzenia kręgowego, zwyrodnienie występuje poniżej miejsca uszkodzenia. Proces taki nazywamy zwyrodnieniem zstępującym-Komórki neuronów czuciowych ułożone są obwodowo. Komórki najniższych neuronów znajdująsię w zwojach rdzeniowych i ich włókna osiowe przebiegają w rdzeniu ku górze. Dlatego też, jeśli komórka lub włókno neuronu czuciowej zostaną uszkodzone, obumiera taj ego część, która znajduje J powyżej miejsca uszkodzenia. Mówimy wówczas o dnieniu wstępującym.

132

Proces zwyrodnienia włókien rozpoczyna się od osłonki piielinowej, która rozpada się na kuleczki tłuszczu, a ten ulega _w końcu resorpcji. W dalszej kolejności rozpada się i zanika włókno osiowe. Osłonka Schwanna zostaj e zachowana i zwiększa się w niej ilość jąder komórkowych. Początkowo wypełnia jąsubstancjaprotoplazmatyczna, która stopniowo ulega zwłóknieniu.

W odróżnieniu od włókien znajdujących się w rdzeniu lub mózgowiu obwodowe włókna nerwowe mają zdolność regeneracji. Muszą jednak być spełnione dwa warunki. Po pierwsze - końce przerwanego nerwu nie mogą być zbyt oddalone od siebie i po drugie - zewnętrzna osłonka nie może być uszkodzona. Nowy nerw rośnie z szybkością około 1 mm dziennie.

1. OBJAWY OGOLNE

Objawy chorobowe zależą od umiejscowienia uszkodzenia w układzie nerwowym.

1.1. OBJAWY PSYCHICZNE

Występują one, jeśli uszkodzenie obejmuje czołowe

mózgu lub gdy doszło do uszkodzenia ważnego pola koj arzenio wego.

12. OBJAWY RUCHOWE

Rozpatrując wpływ zmian w ośrodkowym układzie ner-^wym na mięśnie i ruchy, należy pamiętać o istnieniu w jego p. dwóch mechanizmów: pobudzających i hamujących.

^Ienvsze z nich wywołują skurcz mięśni, a drugie określają