Ewentualne, dodatkowe momenty zginające AM);£a, Asą spowodowane przesunięciem środka ciężkości przekroju klasy 4 '(rys. 3.34). Wówczas siła ściskająca Nu działa na mimośrodzie eiN i dodatkowy moment zginający hMiEJ wynosi:
Projektując ściskane lub/i zginane elementy prętowe (stupy, belki itpJ, a także płaskie konstrukcje prętowe (ramy, kratownice) powinno się uwzględnić ich współdziałanie z układami stężającymi.
(3.77)
a)
BRUTTO
PRZEKROJE
l oś ciężkości | | |
EFEKTYWNE
_ strefa \ | |
nieefektywna | |
‘‘“oś ciężkości |
przekroju |
eN |
efektywnego |
strefa nieefektywna
\eN . — os |
i |
oś ciężkości § | |
r~ |
przekroju ||~ efektywnego | |
Belkę połączoną z blachą fałdową można uważać za stężoną w kierunku bocznym (rys. 3.35), jeśli spełniony jest warunek:
S>(EI„f2 + GIT+EI^)^, (3-78)
gdzie:
S - sztywność postaciowa (na jednostkę długości belki) poszycia z blachy fałdowej połączonej z belką w każdej fałdzie,
/„. - wycinkowy moment bezwładności przekroju belki, IT~ moment bezwładności przy skręcaniu swobodnym belki,
lz - moment bezwładności względem osi bezwdadności przekroju belki z - z,
L - długość belki, h - wysokość belki.
Jeśli blacha faldow<a jest połączona z belką w co drugiej fałdzie, to zamiast S przyjmuje się 0,2S.
Rys. 3.34. Efektywna geometria zginanego przekroju klasy 4: dwuteowego (a) i skrzynkowego (ii)
W PN-EN 1993-1-1 współczynniki interakcji kyy kvz, k_ można obliczać alternatywnie według Załącznika A do PN-EN 1993-1-1 - Metoda 1 lub według Załącznika B do PN-EN 1993-1-1 - Metoda 2. Załącznik Krajowy do PN-EN 1993-1-1 zaleca obliczanie współczynnika interakcji według Metody 2.
Przykłady obliczeń elementów zginanych i ściskanych wg PN-EN 1993-1-1 przedstawiono w [3-28], [3-30],
Projektując ściskane lub/i zginane elementy prętowe (słupy, belki itp.), a także płaskie konstrukcje prętowe (ramy, kratownice) powinno się uwzględnić ich współdziałanie z układami stężającymi. Zadaniem konstrukcyjnym układów' stężających jest skuteczne przeciwdziałanie utracie stateczności ogólnej (wybocze-niu lub zwichrzeniu) i obniżeniu nośności rozumianej jako giętny lub giętno-skrętny mechanizm zniszczenia ustroju. Rolę elementów stężających, skutecznie przeciwdziałających wymienionym formom niestateczności, mogą spełniać elementy' tarczowo-prętowe, trwale połączone z podpieranymi elementami konstrukcyjnymi lub stężenia boczne i/lub przeciwskrętne, dyskretnie zlokalizowane na długości elementów podpieranych.
Wymagania dotyczące sztywności postaciowej 5 (na jednostkę długości belki), ciągłego stężenia bocznego i sztywności obrotowej stężenia przeciwskrętnego poszycia z blach fałdowych, skutecznie przeciwdziała-jącego możliwości zwichrzenia belek, podano odpowiednio w Załączniku BB 2.1 oraz Załączniku BB 2.2 do PN-EN 1993-1-1.
Rys. 3.35. Ciągłe stężenie boczne z blachy fałdowej zespolonej łącznikami mechanicznymi z belką dwuteową: a) - model fizyczny, b) - model obliczeniowy
Sztywność postaciową 5 (na jednostkę długości belki) poszycia z blachy fałdowej połączonej z belką w każdej fałdzie, po obu stronach zakładki i na obu brzegach można obliczać ze wzoru:
5 = 100(h/F(50 + 10 [W, (3'79)
"w
gdzie:
t - obliczeniowa grubość blachy fałdowej poszycia [mm],
bng - szerokość tarczy stężającej [mm], s - rozpiętość tarczy stężającej [mm], hw - wysokość profilu poszycia [mm].
Belkę można uważać za skutecznie stężoną przeciw-skrętnie, gdy spełniony jest warunek:
M2
(3-80)
gdzie:
Cfl>„ - sztywność obrotowa (na jednostkę długości belki), której pas jest gęsto połączony z ciągłym poszyciem,
Kv = 0,35 - w przypadku analizy sprężystej,
K, =1,00- w przypadku analizy plastycznej,
Mplk - wartość charakterystyczna nośności plastycznej belki przy zginaniu.
W miejscach przegubów plastycznych, które powstają w procesie redystrybucji momentów zginają-
72 EUROKODY - ZESZYTY EDUKACYJNE Builcfera - PROJEKTOWANIE KONSTRUKCJI STALOWYCH