66 (188)

2.    Uszkodzenie móżdżku. Uszkodzenie to wywołuje drżenie w czasie wykonywania celowych ruchów (drżenie zamiarowe, oczopląs itd.). Móżdżek kontroluje koordynację w czasie ruchu. Odpowiada za synergistyczną (współdziałającą) czynność grup mięśni, określanie czasu i siły skurczu poszczególnych mięśni oraz utrzymywanie postawy i równowagi. Dlatego uszkodzenie móżdżku lub dróg doprowadzających czy odprowadzających wywołuje szarpiące, nieskoordynowane ruchy.

3.    Podrażnienie nerwów ruchowych w jakiejkolwiek części układu nerwowego. Podrażnienie nerwów ruchowych powstaje w wyniku działania ucisku lub produktów zapalenia na nerwy. Zmianami chorobowymi może być dotknięty górny neuron ruchowy - jak to się dzieje w pląsawicy - lub dolny - w różnych stanach kurczowych. Kurcze w takich przypadkach mogą być toniczne lub kloniczne.

W kurczu tonicznym mięśnie znajdują się w stanie trwałego nadmiernego skurczu lub skurczu tężcowego.

Kurcz kloniczny przejawia się serią drgawek lub szarpnięć.

Atonia lub hipotonia

Atonia oznacza utratę napięcia mięśni, a hipotonia -obniżenie napięcia mięśni poniżej stanu normalnego. Jeśli któryś z tych objawów występuje bez utraty siły skurczu, to wówczas słuszniej jest sklasyfikować go jako objaw czuciowy, gdyż zazwyczaj jest on wywołany uszkodzeniem dróg doprowadzających (np. pęczka smukłego i klinowatego).

1.3. UMIEJSCOWIENIE PORAŻENIA

Umiejscowienie porażenia zależy od miejsca uszkodzenia. Porażenie bywa jednostronne lub obustronne w zależności od tego, czy zaatakowana została jedna czy obie strony mózgu lub rdzenia. Może ono znajdować się po przeciwnej lub po tej samej stronie ciała co zmiana chorobowa w zależności od tego, czy występuje ona powyżej czy poniżej skrzyżowania włókien uszkodzonych neuronów. Porażenie może objąć wiele lub tylko kilka ruchów lub mięśni. Ogólnie biorąc: uszkodzenie dolnego neuronu ruchowego wywołuje porażenie zespołu lub części zespołu mięśni, pojedynczego mięśnia lub nawet tylko jego części, gdyż komórki unerwiające poszczególne mięśnie leżą razem w przednich rogach rdzenia kręgowego.

Uszkodzenie górnego neuronu ruchowego powoduje raczej porażenie ruchów niż samych mięśni. Dzieje się tak dlatego, że komórki w ruchowej okolicy kory mózgowej uporządkowane są w zależności od ruchów, którymi kierują, a nie od mięśni.

1.4. ODRUCHY

Istnienie luku odruchowego pozwala na wywołanie odruchu. Warunkiem występowania odruchu jest istnienie nie uszkodzonej „ścieżki”: od receptora (drogą doprowadzającą) do ośrodka w którym informacja zostaje zrozumiana i (drogą odprowadzającą) do efektora gdzie zostaje wysłany impuls adekwatny do pobudzenia.

Jeżeli uszkodzona jest którakolwiek z części wchodzących w skład łuku odruchowego, odruch zostaje zniesiony.

W uszkodzeniach górnego neuronu ruchowego reakcja odruchowa jest zwiększona, ponieważ łuk odruchowy nie jest uszkodzony, natomiast znika czynność kontrolna komórek kory mózgowej.

Jeżeli uszkodzenie obejmuje zarówno białą, jak i szarą istotę rdzenia na jakimś określonym poziomie, to odruchy w częściach zaopatrywanych przez komórki tego odcinka zostają

137