57 (27)

Bomy ciężkich żurawi przystosowanych do obsługi dwóch ładowni (na przykład żurawi Stulckena) unieruchamiane są w położeniu pionowym.

Współcześnie na nowych statkach Żurawic bomowe zostały wyparte przez żurawie pokładowe, natomiast na kilkunastoletnich i starszych jednostkach są one jeszcze szeroko rozpowszechnione. Ich zalety to przede wszystkim prosta budowa, łatwość wymiany osprzętu, możliwość przeprowadzania drobnych napraw przez załogę, oraz nietrudna obsługa. Jedynymi skomplikowanymi elementami żurawi bomowych są wciągarki. Natomiast do wad tych urządzeń można zaliczyć długi czas przygotowania ich do pracy oraz wolne tempo przeładunku z ich użyciem, nawet w trybie pracy bomami sprzężonymi.

3.4. Żurawie pokładowe

Nowocześniejszymi od żurawi bomowych urządzeniami dźwignicowymi są Żurawic pokładowe, potocznie określane terminem „dźwigi'*. Ich charakterystyczną cechą jest zwarta konstrukcja -wszystkie mechanizmy i elementy, systemy napędu i sterowania, urządzenia kontrolne i zabezpieczenia stanowią nierozdzielną całość z nośnymi częściami żurawi i mieszczą się wewnątrz przestrzeni ograniczonych gabarytami kompletnych urządzeń. Na statkach stosuje się wyłącznie żurawie wysięgnikowe.

Żuraw pokładow7 składa się z obrotowej kolumny, osadzonej na fundamencie lub na jezdnym wózku, wysięgnika i systemu lin, bloków, ewentualnie siłowników hydraulicznych, obsługujących wysięgnik i przenoszony ładunek. Wysięgniki mogą mieć zmienny kąt nachylenia względem poziomu zmianą tego kąta reguluje się zasięg pracy żurawia, co pozwala uzyskać dużą powierzchnię dostępu urządzenia. Tego typu żurawie są na statkach instalowane najczęściej. Sporadycznie wykorzystuje się na jednostkach pływających żurawie z wysięgnikami o stałym, poziomym, położeniu. Duże pole pracy tego typu dźwignicy uzyskiwane jest dzięki wózkowi jeżdżącemu wzdłuż wysięgnika. Do wózka podczepiony jest hak lub innego typu urządzenia chwytające ładunki. Również rzadko stosowane są żurawie z poziomym, nożycowym wysięgnikiem. Przy takim rozwiązaniu znaczną powierzchnię zasięgu żurawia uzyskuje się poprzez regulację kąta rozchylenia dwóch części wysięgnika. Wymienione typy żurawi z różnymi wysięgnikami pokazane są na rysunku 76.

Rys. 76. Żurawie pokładowe z różnymi typami wysięgników a) wysięgnik o zmiennym kącie wychylenia; b) wysięgnik poziomy z w ózkiem jezdnym; c) wysięgnik nożycowy

Najczęściej stosuje się żurawie stacjonarne - umieszczone pomiędzy lukami ładowni: albo w płaszczyźnie symetrii statku, albo na lewej burcie jednostki (wyjątkowo na prawej), ewentualnie parami na obu burtach. Spotykane są również statki z przejezdnymi żurawiami, jeżdżącymi po torach ułożonych poprzecznie (między lukami

III