58 59 (13)

Podstawa lampy, zawierająca w swym wnętrzu opornik, ustawiona jest na 3 nóżkach wyposażonych w łatwo zwrotne kółka, aby można było lampę przesuwać. Na pokrywie podstawy znajduje się włącznik prądu sieciowego oraz regulator opornika. Na tarczy opornika są oznaczenia cyfrowe od 0 do 5. W położeniu zerowym regulatora opornik jest cały włączony i możemy go stopniowo wyłączać od 1 do 5 (zmniejszając opór zwiększamy natężenie prądu, przez co zwiększa się żarzenie włókna żarówki).

Do podstawy lampy doprowadzony jest przewód izolowany. Łączy on podstawę lampy z gniazdkiem sieci. Od podstawy dalszy odcinek przewodu izolowanego (po włączeniu urządzenia oporowego) łączy się z oprawą, w którą wkręcona jest żarówka.

Żarówka posiada włókno oporowe z metalu trudno topliwego, przeważnie z tungstenu (wolframu). Włókno rozżarzone do stanu białego żaru emituje promienie świetlne i podczerwone w zakresie do 35 000 A, w tym 30°/o promieni IR krótkofalowych, z których najwięcej przypada na długość fali 10 000—11 000 A, a wńęc najgłębiej przenikających przez skórę (do 30 mm). W lampach Sollux stosujemy następujące żarów’ki: o mocy 1000 watów do modeli dużych, o mocy 500 watów do modeli średniej wielkości, o mocy 300 watów do modeli małych. Żarówka o mocy 1000 w^ratów daje siłę świetlną 2000 świec. Żarówki posiadają na oprawie oznaczenie napięcia sieciowmgo (110 lub 220 V), do którego mogą być używrane.

Model stołowy posiada wysięgnik zrównoważony przez podstawię w kształcie metalowej płytki. Wysięgnik jest zaopatrzony w śrubę kontaktową, którą zakręcamy po ustaleniu położenia reflektora. Głowica składa się z małego parabolicznego reflektora i z jednego stożkowego tubusa z opraw^rką korkową. Do nasady tubusa można załączyć filtry. Model stołowy nie posiada opornika. Wtyczkę przewodu (idącego od oprawy żarówkowej reflektora) łączymy bezpośrednio z gniazdkiem sieci (ryc. 11).

Dodatkowe wyposażenie lamp Sollux stanowią filtry ze szkła uwio-lowego. Filtr składa się z szeregu płytek szklanych połączonych oprawką metalową. Szkło filtru jest dlatego pocięte na płytki, aby rozszerzając się podczas rozgrzewania nie ulegało pękaniu. Mamy filtry czerwone, niebieskie i fioletowe. Przez szkło uwiolowe czerwone przenikają promienie świetlne czerwone i podczerwone. Szkło uwiolowe niebieskie zatrzymuje promienie cieplne, przepuszcza zaś niebieskie świetlne. Filtr ze szkła uwńolowego fioletowego przepuszcza promienie fioletowe.

Lampa Vitalux

Lampa zbudowana jest z parabolicznego reflektora i żarówki. Reflektor może być osadzony na stojaku (typ lampy stojącej) lub na statywie (typ lampy stołowej). Żarówka lampy Vitalux jest ze szkła przepuszczającego promienie świetlne, podczerwone i pozafioletowe. Żarówka osadzona jest w oprawie, którą możemy przesuwać w stosunku do ogniskowej reflektora. Rozproszenie promieni uzyska się, gdy żarówkę wysuwamy, natomiast skupienie, gdy cofamy ją w głąb reflektora.

Widmo żarówki Vitalux różni się od widma słońca. Skład procentowy emisji lampy Vitalux jest następujący:

długofalowych promieni podczerwonych 83°/o krótkofalowych promieni podczerwonych 13,4°/o promieni świetlnych widzialnych    3,4°/o

promieni pozafioletowych    0,2°/o

Do naświetlań ogólnych używamy promieni rozproszonych, do zabiegów miejscowych promieni skupionych. Żarówka zużywa 300 watów na godzinę.

Lampa Ultra-Vitalux

Lampa Ultra-Vitalux (ryc. 12) posiada inny typ żarówki. Kolba szklana żarówki jest większa niż w lampie Vitalux i składa się jak gdyby z dwóch parabolicznych półkul, połączonych w jedną całość. Połowa

Ryc. 12. Budowa żarówki Ultra-Vitalux. / — wewnętrzna powierzchnia szkła żarówki powleczona warstwą srebra (powierzchnia odblaskowa), 2 — szkło przepuszczające promienie pozafioletowe, 3 — przewody doprowadzające prąd do palnika i drutu oporowego, 4 — palnik argonowo-rtęciowy,

5 —- elektrody tungstenowe palnika, 6 — spirala z drutu oporowego

odśrodkowa jest ze szkła barwionego, niebieskofiolelowego. Druga połowa szklanej kolby (dośrodkowa) jest powleczona od strony wewnętrznej warstw^Tą metalu i stanowi rodzaj wewnętrznego reflektora. Dlatego

59