71

_____■wniviNuv.il mc uiuoi uyi- yiuNutu unenioc możno toki#

Wspóttworzqce je kwasy tłuszczowe można (przez szlak {5-oksydacji, cykl Krebsa i łańcuch odcsę., wy) utlenić jak glukozę.

tłuszcz obojętny (trigliceryd)

hydroliza

glicerol + kwas tłuszczowy

fosfodihydroksyaceton (do glikolizy)

(i-oksydacja

’    — NAD⁴"

NADH

(do łańcucko FAD    oddechowego;

FADHo

acetylo-CoA

(do cyklu Krebsa i potem do łańcucha oddechowego)

W warunkach na przykład długotrwałego głodu substratami oddechowymi mogą być też c-kwasy (po deaminacji).

Oddychanie beztlenowe - synteza ATP w warunkach beztlenowych w cytoplazmie. Wyróżr; dwa rodzaje oddychania beztlenowego: fermentację - u niektórych beztlenowych bakterii i grr v. oraz niekiedy w tkankach roślin i zwierząt (fermentacja mleczanowa), oraz oddychanie siar-:. we albo azotanowe (tylko u niektórych beztlenowych bakterii).

Przykłady fermentacji (oddychania beztlenowego; bilans netto)

• alkoholowa, np. drożdże winne (beztlenowce względne)

O    O NADH

NAD""

OH

CH,

cocr

H

CH, —C

pirogronian

(do atmosfery) aldehyd octowy

alkohol etylowy

QH,₂0₆ + 2 ADP + 2 Pj

2 CH,CH,OH + 2 CO, + 2 ATP

• mleczanowa (kwasu mlekowego), np. niektóre mikroorganizmy, mięśnie człowieka padc:. wzmożonej pracy

Bilans energetyczny oddychania bez'h

O    NADH NAD OH    wego jest znacznie gorszy niż tlenowes:

(tylko 2% wobec ok. 30-35% dla tlenc--

₃-C-COO“

pirogronian

I

-coo^-

go).

mleczan

C_ÓH,A + 2 ADP + 2 Pi

2 CH₃CHOHCOO + 2 ATP

Fermentacja alkoholowa

2 ADP 2 ATP \GLIKOLIZA t

glukoza

2 pirogronian

Fermentacja mleczanowa

2 ADP 2 ATP

\GLIK0LIZA/

glukoza -

2 NAD⁴

2 NADH

2 etanol ■

W

REDUKCJA

DEKARBOKSYLACJA

'    2 CO,

2 aldehyd octowy

2 NAD

X_

/\

2 NADH—i

2 pirogronkr

2 mleczan

J

ę«p oddychania \.-mork owego	Ogólny opis reakcji	Główne etapy procesu	Zysk energetyczny
ęiJcofiza, v«tsce ciebiegu: ->tC2Ql	rozpad glukozy na 2 cząsteczki kwasu pirogrono-wego; nie wymaga obecności tlenu	fosforylacja substratowa (przyłączenie fosforanu do cząsteczki glukozy)	- 2 ATP
		rozkład glukozy do 2 cząsteczek aldehydu 3-fosfoglicerynowego
		utlenienie aldehydu do kwasu pirogronowego, powstają też 2 cząsteczki NADH	+ 4 ATP
Ssofccja pomostowa	dekarboksylacja oksydacyjna kwasu pirogronowego; powstaje acetylo-CoA
GAI Krebsa, miejsce przebiegu: •Ttochondrium (matrix)	ostateczny rozkład ace-tylo-CoA do CO? i H20; pośrednie metabolity cyklu są produktami wiążącymi tę przemianę z innymi przemianami o podstawowym znaczeniu	powstawanie 2 cząsteczek guanozynotri-fosforanu z 2 cząsteczek bursztynylo-CoA	+ 2 ATP
		utlenianie 2 cząsteczek izocytrynianu, a-ketoglutaranu i jabłczanu; powstaje ó cząsteczek NADH
		utlenianie 2 cząsteczek bursztynianu; powstają 2 cząsteczki FADH2
		przemiany prowadzące do szczawiooctanu
Utlenianie końcowe «łańcuchu oddechowym, miejsce przebiegu: > mitochondrium jblona mito- chondrialna wewnętrzna, grzebienie - crisfae)	utlenianie wodoru z użyciem tlenu atmosferycznego połączone z uwolnieniem energii wykorzystanej do syntezy ATP (fosforylacja oksydacyjna); praca syntazy ATP	każda z 2 cząsteczek NADH utworzonych podczas glikolizy daje 2 cząsteczki ATP (nie 3, ze względu na koszt transportu)	+ 4 ATP
		każda z 2 cząsteczek NADH utworzonych przy dekarboksylacji pirogronianu (reakcja pomostowa) daje 3 ATP	+ 6 ATP
		2 cząsteczki FADH2 utworzone w cyklu kwasu cytrynowego dają po 2 ATP	+ 4 ATP
		6 cząsteczek NADH utworzonych w cyklu kwasu cytrynowego daje po 3 cząsteczki ATP	+ 18 ATP
Sumaryczny zysk energetyczny netto z 1 cząsteczki glukozy:			ok. +36 ATP

Porównanie oddychania tlenowego i beztlenowego
Cecha	Oddychanie beztlenowe	Oddychanie tlenowe
Sobstrat oddechowy	glukoza	glukoza i 02
°^fodukt końcowy	kwas mlekowy lub etanol	C02 i H20
j^iscezachodzenia	cytozol	cytozol i wnętrze mitochondrium
&Opy	glikoliza i odtwarzanie NAD ^+	glikoliza, reakcja pomostowa, cykl Krebsa, utlenianie końcowe
- bru^°'' ^z ' ^mo'^a glukozy: Cnsto^	4 mole ATP 2 mole ATP	40 moli ATP 36 moli ATP (lub mniej)