73 (88)

Przebieg ćwiczenia

1.    Zapoznać się z charakterystyką licznika Geigera-Mullera (patrz rozdział 40) w celu ustalenia napięcia pracy licznika.

2.    Wyznaczyć natężenie promieniowania tła poprzez pomiar liczby

zliczeń licznika Geigera-Mullera bez preparatu promieniotwórczego w jego pobliżu. Pomiary tła należy wykonać z dokładnością nie mniejszą niż 5    %• (Dokładność pomiaru

określić z warunku:    Nj s 0,05, gdzie oznacza liczbę

zliczeń licznika zarejestrowanych w trakcie pomiaru).

3.    Przed okienkiem licznika Geigera-Mullera umieścić preparat promieniotwórczy ²⁰⁴ Tl i mierzyć liczbę zliczeń w nieobecności absorbenta. Czas zliczania impulsów wybrać tak, aby błąd nie przekraczał 2 %.

4.    Między preparat i okienko licznika wstawiać kolejno 1, 2, 3,

. . . folie aluminiowe i każdorazowo dokonać pomiaru liczby zliczeń w ciągu ustalonego czasu    At. Za każdym razem

mierzyć grubość stosowanego absorbenta.

5.    Przerwać pomiary, gdy liczba zliczeń zrówna się z tłem (N = N).

Opracowanie wyników

6.    Korzystając z wyników pomiarów dokonanych w p. 2 obliczyć dla promieniowania tła liczbę zliczeń I_t licznika Geigera-Mullera w jednostce czasu ( [I^] = [imp/min] ).

7.    Korzystając z wyników pomiaru grubości absorbenta dokonanych w p. 4 oraz z danych tablicowych na temat gęstości aluminium obliczyć masę absorbenta na jednostkę jego powierzchni px w (mg/cm² ] . Obliczenia wykonać dla każdej z wykorzystanych w pomiarach grubości absorbenta.

8.    Dla każdego z pomiarów dokonanych w p. 2-4 obliczyć liczbę zliczeń 1^ licznika Geigera-Mullera w jednostce czasu ( (I_i1 = (imp/min) ).

9 . Wykorzystując wyniki uzyskane w p. 7 i 8 sporządzić wykrJH zależności logarytmu naturalnego liczby zliczeń w jednostąifl czasu I_i od masy absorbenta na jednostkę jego powierzchni

px. Zaznaczyć na tym wykresie linią prostą pozlo* szybkości zliczeń promieniowania tła.

10. Metodą najmniejszych kwadratów aproksyraować linią prostą wyniki zaznaczone na wykresie sporządzonym w p. 9. Prostą aproksymującą zaznaczyć na wykresie.

Uwaga: Aproksymację należy przeprowadzić jedynie wobec wyników, dla których szybkość zliczeń impulsów jest wyraźnie większa od    szybkości zliczeń    I_t impulsów pochodzących od

promieniowania tła.

11.    Porównując równanie prostej aproksymującej wyznaczone w p.

10    z równaniem (45.6) wyznaczyć masowy współczynnik

pochłaniania elektronów, a na podstawie jego wartości liniowy współczynnik pochłaniania.

12.    Odczytać z wykresu sporządzonego w p. 9 wartość odciętej ^xmax P^unJctu przecięcia prostej aproksyraujące] wyniki? z prostą zaznaczającą poziom szybkości zliczeń promieniowania tła. Odczytana wartość x stanowi maksymalny

max

zasięg badanego promieniowania 0 w aluminium.

13.    Na podstawie tabeli 45.1 sporządzić wykres zależnos T

zasięgu maksymalnego x promieniowania 0 od je max

energii maksymalnej E_max .

14.    Korzystając z wartości x_roax wyznaczonej w p. 12 odczy z wykresu sporządzonego w p. 13 maksymalną energię promieniowania 0 stosowanego preparatu promieniotwórcze?

Uwaga:    Warstwie powietrza o grubości 1 cm odpowiada 1

[mg/cm²] Al. Okienko licznika wykonane z miki chara'*-ryzuje się masowym współczynnikiem pochłaniania (mg/cm² ].