74 (123)

74 POŁĄCZENIA SZKŁA Z METALEM

3.4. Połączenia szkła ze stopami na podstawie żelaza

Przepusty miedziopłaszczowe nie mogą, jak wiadomo, przewodzić dużych prądów ze względu na ograniczoną średnicę drutu, w praktyce mniejszą od 0,8 mm. Przepusty wolframowe i molibdenowe, do wyrobu których stosuje się druty lub pręty o dużo większych średnicach, mają inną wadę polegającą na tym, że nie możemy materiałów tych stosować w innej postaci niż w formie drutu lub pręta ze względu na trudności związane z produkcją kształtek wolframowych lub molibdenowych.

Złącza elastyczne miedzi ze szkłem typu Housekeepera, aczkolwiek stosowane do dzisiaj nawet w dużych lampach nadawczych, posiadają stosunkowo małą wytrzymałość mechaniczną ze względu na kształt klinowego ostrza o bardzo małej grubości ścianki, co jest warunkiem elastyczności złącza.

Wyliczone powyżej wady czy też niedogodności polegające na ograniczeniu stosowalności poszczególnych materiałów starano się usunąć przez wprowadzenie stopów żelaza z niklem albo też żelaza z niklem oraz małym dodatkiem chromu lub stopu żelaza z niklem i kobaltem w postaci używanego dziś powszechnie fernico lub kowaru.

3.4.1. Stop żelaza z niklem (Fe-Ni)

Dodatek niklu do żelaza w odpowiedniej ilości zmniejsza współczynnik rozszerzalności cieplnej żelaza. Na rys. 3-22 podano wykres zależności współczynnika rozszerzalności cieplnej stopu Fe-Ni w funkcji procentowej zawartości niklu lub żelaza. Z krzywej tej wynika, że dobierając odpowiedni skład stopu (część krzywej narysowana grubszą linią) możemy go dopasować do każdego gatunku szkła używanego w technologii lamp elektronowych. Okazuje się jednak, że krzywa przedstawiająca wydłużenie względne w funkcji temperatury wykazuje w przypadku stopu Fe-Ni I zakrzywienie odpowiadające temperaturze przemiany magnetycznej, Tcióre charakteryzuje dość nagły wzrost nachylenia krzywej wydłużenia względnego w zakresie temperatur powyżej 350 -f- 400°C w zależności od stopu. Im mniejszą wartość ma przy tym współczynnik rozszerzalności, tym w zakresie niższej temperatury przebiega zakrzywienie charakterystyki. Zgodnie z tym, co powiedziano na wstępie niniejszego rozdziału, zakrzywienie krzywej rozszerzalności względnej stopu powinno leżeć w temperaturze wyższej od temperatury przemiany szkła, z którym ma on być połączony.

Odnośnie do szkła zjawisko przebiega odwrotnie, a mianowicie, im niższy współczynnik rozszerzalności posiada dany gatunek szkła, tym wyższa jest jego temperatura przemiany. W rezultacie stopy tego typu