74 (130)

o fazie rzeczywistego wkroczenia na rynek pracy czy, używając metafory sportowej, fazie przedstartowej). Dorośli przypisują projektowaniu, decyzjom edukacyjnym i zawodowym dużą wagę z perspektywy własnych biografii, jak to wygląda jednak z perspektywy czasowej i mentalnej adolescenta?

W tok zaproponowanego postępowania badawczego wplecione są w specyficzny sposób trzy perspektywy czasowe. W czasie teraźniejszym pytałam o koncepcję przyszłości, następnie w ramach owej realnej „przyszłości” weryfikowałam realizację wcześniejszych wizji i ponownie koncentrowałam się na przyszłości. Ten cykl powtarzał się kilkakrotnie. Powstałe w ten sposób swoiste „nakładki” temporalne (por. rozważania teoretyczne dotyczące perspektyw czasowych ludzkiego życia: Worach--Kardas, 1990) pokazują rysunki 3 i 4.

Dzieciństwo

Dorosłość -►

próg edukacyjny próg edukacyjny

Wczesna

adolesccncja

(15 lat)

Późna

adolescencja (18-20 lat)

Rys. 3. Temporalna struktura przyjętego modelu badawczego (a)

retrospekcja (rekonstrukcja przeszłości)

teraźniejsza

perspektywa

konstruowania

tożsamości

teraźniejsza

perspektywa

konstruowania

tożsamości

Rys. 4. Temporalna struktura przyjętego modelu badawczego (b)

74