7 (1002)

2. ZAPIS KONSTRUKCJI DYDAKTYKĄ TWÓRCZOŚCI

2.1. Myślenie twórcze w procesie projektowania a zapis konstrukcji

W myśleniu człowieka zasadnicze znaczenie mają reguły heurystyczne, a nie algorytmiczne. Uważa się, że myślenie twórcze jest również czynnością heurystyczną. Prawdopodobnie w myśleniu twórczym częściej niż w innych jego rodzajach występuje zjawisko olśnienia [18].

Rozwiązywanie problemów twórczych w procesie projektowania składa się również z faz rozwiązywania poszczególnych zagadnień i etapów powstawania pomysłów.

W myśleniu twórczym duże znaczenie mają cechy umysłu zwane zdolnościami twórczymi. Są to przede wszystkim [31]:

-    wrażliwość na problemy, czyli zdolność dostrzegania nowych problemów;

-    giętkość myślenia;

-    oryginalność myślenia.

Celem dydaktyki twórczości powinno być przede wszystkim kszałtowanie postaw twórczych, przygotowujące np. do twórczych działań projektowo-konstrukcyjnych. Znaczący udział w tym przygotowaniu ma przedmiot zapis konstrukcji. Należy podkreślić, że jest to jeden z pierwszych, ważnych przedmiotów w procesie kształcenia przygotowującym do zawodu inżyniera.

Przedmiot zapis konstrukcji opiera się na zdolnościach przestrzennych, stanowiących ważny czynnik twórczego zachowania. Problemowe ujęcie zadań zmusza do poszukiwania i tworzenia nowych, różnorodnych rozwiązań [31].

Należy zwrócić uwagę na znaczenie graficznej formy zapisu, czyli rysunku. Ta forma, przez przedstawienie postaci geometrycznej w sposób zbliżony do ikonicznego, ma moc inspirującą dla rozwiązywania problemów projektowo-konstrukcyjnych.

Zdolności przestrzenne są zaliczane do szeroko rozumianych zdolności intelektualnych, tworzą jednak odrębny ich podzbiór. Ta odrębność zdolności przestrzennych ma związek z funkcjonalnym zróżnicowaniem półkul mózgowych człowieka. Badania neurofizjologiczne wykazują, że lewa półkula mózgu odpowiada za logiczne myślenie i posługiwanie się językiem. Działa w sposób analityczny i sekwencyjny. Z prawą półkulą związane są funkcje wzrokowo-przestrzenne i orientacji w przestrzeni. Działa ona w sposób intuicyjny i holistyczny [15].

Wyobraźnia przestrzenna odgrywa istotną rolę w działalności projektowej, jest jednym z czynników' twórczego zachowania [34].