7 (826)

*Januszowski. straciwszy podczas zarazy w Krakowie, w 1601 r. żonę, córki i jednego z synów, postanowił wy cofać się z drukarstwa i przyjął święcenia kapłańskie.

Wydane książki:

OFICYNA ŁAZARZA:

Andrysowicz zdołał wydać ok. 270 książek. Podporą finansową warsztatu były oczywiście kalendarze i prognostyki astrologów. Drukował także dzieła polemiczne współczesnych mu pisarzy (Modrzewski, Białobrzeski, Rozjusz. Orzechowski), wydał kilka utworów Kochanowskiego. W dziedzinie wydawnictw specjalnych i naukowych wyróżniają się zwłaszcza publikacje muzyczne, przewyższające szatą graficzną wiele publikacji zagranicznych, m.in.:

•    "Lamentationes Hieremiae Prophetae" największego polskiego kompozytora, Wacława z Szamotuł (wyd. 1553 r.).

•    a także książki naukowe:

•    "Geometria to jest miemicka nauka" - Stanisława Grzepskiego (wyd. 1566 r.).

•    "O sprawie, sypaniu, wymierzaniu i rybieniu stawów" Olbrychta Strumieńskiego (wyd. 1573 r.).

OFICYNA JANUSZOWSKIEGO:

Syn Łazarza wydał co najmniej 406 książek (najwięcej ze wszystkich krakowskich drukarzy), w tym 170 po polsku, pozostałe głównie w języku łacińskim. Jednym ze stałych klientów drukami był Jan Kochanowski ( od 1579 r. jego dzieła były wydawane niemal wyłącznie przez oficynę Januszówskiego), Szymon Szymonowie oraz Piotr Skarga. Oprócz tego ukazywały się tu publikacje naukowe niemal ze wszystkich dziedzin piśmiennictwa naukowego. Do bardziej opłacalnych wydawnictw zaliczały się także książki liturgiczne.

Brak było natomiast, tak chętnie wydawanej przez innych drukarz)', literatur}’ popularnej w języku polskim.

•    "Nowy karakter polski" (wyd. 1594 r.) był próbą stworzenia czcionki narodowej i ustalenia ortografii polskiej. Poglądy na poprawność zasad pisowni przedstawili w niej Jan Kochanowski. Łukasz Górnicki i sam Januszowski.

•    "Statuta. prawa i konstytucje koronne" - kodeks praw polskich, opracowany przez samego Januszow'skicgo (wyd. 1600 r.).

•    Biblia w przekładzie Jakuba Wujka (wyd. 1599 r.).

7) Maciej Wierzbięta

Działalność kolejnego znanego drukarza. Macieja Wierzbięty, związana jest z najbardziej postępowymi tendencjami społecznymi epoki. Początkowo był katolikiem, później przeszedł na kalwinizm i jako jeden z pierwszych zaczął publikować dzieła pisarzy reformacyjnych. Dzieła innowiercze nie raz ściągały burze na jego głowę, a w okresie zwycięstwa kontrreformacji znajdowały się na indeksie ksiąg zakazanych i były niszczone. Z tego powodu Maciej co bardziej kontrowersyjne dzieła wydawał anonimow'0. Z oficyny Wierzbięty wyszło większość utworów Mikołaja Reja (z którym pozostawał zresztą w dużej zażyłości), niektóre wiersze Kochanowskiego. Górnickiego. Drukarz był nic tylko wydawcą, ale również sam zajmow ał się tłumaczeniami niektóry ch książek.

Mimo kontrowersyjnych przekonań właściciela, firma Wierzbięty cieszyła się ogólnym szacunkiem i zapewniła drukarzow i dostatek i wysoką pozycję w społeczności miejskiej.

Wierzbięta. wykształcony w oficynie Helen)’ Unglerowej. dobrze poznał tajniki drukarstwa. Dlatego poziom technicznyJego druków był bardzo wysoki. Cechował}'je piękna, czytelna czcionka, liczne i właściwie dobrane ilustracje. Takie pozycje jak "Postylla" czy "Zwierciadło" Reja należały do najpiękniejszych polskich książek epoki.

Wydane książki:

W 48 - letniej historii oficyny ukazało się ok. 175 znanych dzisiaj pozycji. Był)’ to w dużej części wydawnictwa innowiercze (rozprawy i polemiki wy znaniowe, postylle i psałterze), a także cała twórczość Mikołaja Reja, dzieła Łukasza Górnickiego i Andrzeja Modrzewskiego oraz kilka wczesnych utworów Jana Kochanowskiego. Oficyna nie stroniła także od utworów innych pisarzy i poetów - literatura piękna stanowiła większość produkcji.

Wybrane dzieła:

•    "Postylla" Mikołaja Reja (wyd. 1557 r.) - pięknie opracowana, ozdobiona ponad osiemdziesięcioma drzeworytami. Jedna z najpiękniej-szych renesansowych książek.

•    "Zwierciadło - żywot człowieka poczciwego - Apophtegmata" Mikołaja Reja (wyd. 1568 r.) z dodatkiem w postaci biografii autora.

'Dworzanin polski" Łukasza Górnickiego (wyd. 1566 r.)