7 (827)

36 Michał Parczeioski

36 Michał Parczeioski

\jrjh ? ir.

? ? ? 79 ?r ? ?(?■?)

300 km

„panoszyli się w kraju [...] i rozprzestrzeniali w nim”. W roku 584 „mieszkają oni i siedzą spokojnie w ziemiach Rhomajów bez troski i strachu, plądrując, mordując i podpalając, bogacąc się i przywłaszczając sobie złoto i srebro, tabuny koni i mnóstwo broni” (Ioannes Ephesius, Hist. Eccl. III.6.25)¹.

W ciągu VI i VII w. nastąpił zatem decydujący etap przestrzennej eksplozji Słowiańszczyzny. Po przełamaniu granic Bizancjum skupione nad dolnym Dunajem masy ludzkie ruszyły na Bałkany, opanowując je aż po Peloponez i wyspy Morza Egejskiego. Równocześnie inne nurty ekspansji kierowały się na zachód i południowy zachód, docierając do Adriatyku, wschodnich Alp, Bawarii oraz nieomal ujścia Łaby (ryc. 2:1). Dzisiaj dostrzegamy coraz wyraźniej, że parcie Słowian ku zachodowi było początkowo o wiele słabsze niż na południe. Migracje miały charakter żywiołowy, zdarzały się też ruchy powrotne. Po 567 r. niemałą rolę w tych wydarzeniach odgrywał stepowy lud Awarów.

Ryc. 2. Słowiańszczyzna około przełomu VI/VII w. w świetle źródeł pisanych (1) oraz archeologicznych (2).

1: a - północna granica Bizancjum, b - domniemany szlak pierwszych wypraw awarskich na państwo 1'ranków, c - kierunki najazdów słowiańskich i awarsko-słowiańskich na Bizancjum;

2: a - kultura praska, b - grupa Sukow-Dziedzice (kultura sukowska), c — kultura Pieńkowka, d - kultura Kołoczyn, c -kultura Banccrowszczyna-Tuszcmla, f - kultura wczesnosłowiańska na terenie Rumunii, g - północna granica Bizancjum, h - ważniejsze ośrodki wczcsnobizantyjskic.

1

Przekład Ci. Labudy.