5792343880

36 Paweł Drobny

Z kolei ekonomiści i rządowi planiści, którzy opierają się na teorii kapitału ludzkiego zakorzenionej w głównym nurcie ekonomii, sugerują się pozornie prostymi rozwiązaniami, konstruując podstawy polityki społeczno-gospodarczej.

J. Sachs jako drogę wyjścia ze skrajnego ubóstwa wskazuje sześć rodzajów kapitału. Na pierwszym miejscu wymienia kapitał ludzki, który rozumie jako zdrowie, wyżywienie i kwalifikacje. Następnie wymienia: kapitał rzeczowy, infrastrukturę, kapitał naturalny, kapitał w postaci instytucji służących społeczeństwu, kapitał w postaci wiedzy. Tego rodzaju wskazówki nie są żadnym konkretnym rozwiązaniem problemu ubóstwa, ale opisem pożądanych zjawisk bez wskazania koniecznych narzędzi i warunków ich zaistnienia. Ponadto Sachs proponuje, aby inwestycje w kapitał ludzki miały przede wszystkim publiczny charakter i były wspierane przez sektor prywatny³⁴.

Przykładem bardzo ogólnego planu, który okazał się niewykonalny, była strategia lizbońska. Celem tego najważniejszego programu społeczno-gospodarczego Unii Europejskiej było uczynienie z gospodarki Unii najlepszej gospodarki świata w perspektywie do 2010 r. Osiągnięciu tego miały służyć m.in. dwa rodzaje działań systemowo-regulacyjnych:

-    szybkie przechodzenie do gospodarki opartej na wiedzy, w tym rozwój społeczeństwa informacyjnego, badań i innowacji oraz rozwój odpowiednich kwalifikacji i umiejętności;

-    wzrost zatrudnienia i zmiana modelu społecznego: wzrost aktywności zawodowej, uelastycznienie rynku pracy, poprawa edukacji, unowocześnienie systemu zabezpieczeń społecznych, ograniczanie biedy i wykluczenia społecznego.

Plan ten okazał się jednak trudny do realizacji, co stwierdzono w raporcie Wima Koka³⁵. Europejscy planiści nie porzucili jednak omawianej strategii, ale ją odnowili³⁶. Przygotowali zintegrowane wytyczne na rzecz wzrostu i zatrudnienia na lata 2005-2008 - wśród wskazówek dotyczących zatrudnienia znalazły się postulaty: rozszerzenia i polepszenia inwestycji w kapitał ludzki oraz przystosowania edukacji i systemu szkolenia do nowych wymagań kwalifikacyjnych³⁷.

³⁴    J. Sachs, The End of Poverty. How We Can Make It Happen in Our Lifetime, wyd. poi. Koniec z nędzą. Zadanie dla naszego pokolenia, PWN, Warszawa 2006, s. 247-258.

³⁵    Facing the Challenge. The Lisbon Strategy for Growth and Employment, Report from the High Level Group chaired by Wim Kok, November 2004.

³⁶    Wspólne działania na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Nowy początek strategii lizbońskiej, Komunikat przewodniczącego Barroso w porozumieniu z wiceprzewodniczącym Ver-heugenem, COM (2005) 24, Bruksela, 2 lutego 2005.

³⁷    Integrated Guidelines for Growth and Jobs (2005-2008) Including a Commission Recom-mendation On The Broad Guidelines for The Economic Policies ofThe Member States and The Community (under Article 99 ofThe EC Treaty) and a Proposal for a Council Decision on Guide-