powoduje straty obu stron.
Z kolei kompromis to styl negocjacji opierający się na założeniu, że każda ze stron częściowo traci i jednocześnie częściowo zyskuje. Wynegocjowane porozumienie nie realizuje więc w pełni interesów żadnej ze stron, umożliwia jednak utrzymanie dobrych wzajemnych relacji w przyszłości.
Integratywne negocjacje charakteryzują się dążeniem do porozumienia, którego realizacja będzie satysfakcjonowała obie strony. Celem jest wypracowanie porozumienia tworzącego nowąjakośc, korzystną dla obu stron negocjacji.
Opisane tu style negocjacji odpowiadają stylom przedstawionym przez R. Fisłiera, W. Uryego i B. Pattona2. Są to:
• styl twardy (dominacja),
• styl miękki (dostosowywanie się, unikanie),
• styl rzeczowy (kompromis, integratywne negocjacje).
Założenia wstępne, adekwatne do nich sposoby postępowania i postawy przedstawia tab. 6.1.
STYL NEGOCJACJł | ||
Miękki |
Twardy |
Rzeczowy |
Założenia wstępne | ||
Uczestnicy są przyjaciółmi |
Uczesoiicy są przeciwnikami |
Uczestnicy rozwiązują pro- |
Celem jest porozumienie |
Celem jest zwycięstwo |
Celem jest osiągnięcie kom- |
Postawa | ||
Uległa |
Agresywna |
Asertywna |
Sposób postępowania | ||
Ustępuj, aby osiągnąć |
Żądaj ustępstw |
Oddziel ludzi od problemu |
ludzi i problemu |
ludzi i problemu |
Bądź „miękki" w stosunku do ludzi i „twardy" w |
Ufaj innym |
Nie ufaj innym |
Postępuj niezależnie od za- |
a nie na stanowiskach | ||
Składaj oferty |
Stosui aroźbv |
SkiiD sie na interesach |
Akceptuj jednostronne osiągnięcia porozumienia |
Żądaj jednostronnych korzyści jako warunku zawarcia porozumienia |
Szukaj rozwiązania korzysmego dla obu stron |
- takiego, które oni zaakceptują |
tego. które ty akceptujesz |
Opracuj różne warianty rozwiązania. z którego wybie- |
Upieraj się przy porozumieniu |
Upieraj się przy swoim stanowisku |
Stosuj obiektywne kryteria |
Poddawaj się presji |
Wywieraj presję |
Poddawaj się ustalonym regułom, nie presji |
Źródło: na podstawie R Fishn. W. Uiy. B. Pal ton. wyd. cyt.
W stylu twardym rozmówca jest postrzegany jako przeciwnik, z którym trzeba za wszelką cenę wygrać - całkowicie i bezwarunkowo. Uważamy, że tylko nasze stanowisko jest właściwe. Kiedy druga strona też przyjmie taką postawę, wtedy negocjacje zamieniają się w otwartą walkę. W rezultacie wygrywa strona silniejsza, o większych zasobach, lepszej pozycji, większej sile przekonywania czy też skuteczniej wykorzystująca blef.
Styl miękki jest przeciwieństwem stylu twardego. Rozmówcy traktują się tu jako przyjaciele czy też sojusznicy. Charakterystyczne jest ciągłe ustępowanie, chwiejność stanowiska, poddawanie się presji w celu takiego ukształtowania poro-