80546

2

ad. II — Definicje te opierają się na stwierdzeniu, że własność to stosunek prawny, w którym rzecz przynależy danej osobie, Jest to jednak cecha wszelkich praw podmiotowych i jak pisze W. Rozwadowski „niczego nie wyjaśnia i pozostaje zwykłą tautologią”.

ad. III — lej głównym przedstawicielem jest Arndts (niemiecki pandektysta), według którego „własność to prawo władania rzeczą przysługujące określonej osobie.”

Liny przedstawiciel tego poglądu, Scialoja uważa własność za stosunek prawa prywatnego, na podstawie, którego rzecz należąca do określonej osoby jest całkowicie poddana woli tejże osoby we wszystkim, co nie jest zakazane przez prawo publiczne albo przez prawa innych osób. Wadą tej definicji |est ujęcie własności jako stosunku prawnego między osobą a rzeczą, a nie między właścicielem a osobą trzecią ze względu na rzecz. Ze względu na to, iż stosunek prawny powstaje w momencie naruszenia własności wydaje się niesłuszna definicja Scialoji.

Kolejną definicję w tym nurcie stworzył Ferrini - „własność to prawo na podstawie, którego określona rzecz przysługuje pewnej osobie i jest jej poddana, co najmniej potencjalnie, w sposób uniwersalny”. Zmodyfikowaną wersję tego poglądu przedstawił Bonfante, dla którego „własność to władztwo nad rzeczą, najbardziej ogólne, w działaniu lub jego możliwości”. Błąd tej definicji polegał na zbyt szerokim ujęciu defimensa w ramach, którego mieściło się również posiadanie.

To, co jednak jest wspólne dla wyżej wymienionych romamstów to zaznaczenie istotnych elementów własności, tj. możliwość korzystania z rzeczy i dysponowania mą W swej definicji wykorzystał to Biondi -„własność to władztwo prawne określonej osoby nad rzeczą materialną generalne i potencjalnie absolutne.” Jednak i w tej definicji popełniony został błąd meadekwatności, gdyż w jej ramach mieściła się również emfiteueza.

Schwmd natomiast sformułował definicję najszerszą w której „własność jest prawem najobszerniejszym, mimo istnienia wyjątków, nieograniczonym władztwem prawnym”.

Powyższy podział przedstawiony przez W. Rozwadowskiego wydaje się najczytelniejszy. Dodać należy jeszcze jak te poglądy doktiyny przejawiły się w kodyfikacjach XIX i XX wieku.

Kodeks Napoleona definiuje instytucję własności jako „prawo użytkowania i dysponowania rzeczami w sposób absolutny, byleby nie był z nich uczyniony użytek ustawami lub zarządzeniami zabroniony” (arL 544). Taka definicja jest najbliższa poglądom Bartolusa i Hotmana.

Szersze spojrzenie na własność znajdujemy w ABGB (kodeksie austriackim z 1811 r.)

—    „Wszystko to, co należy do kogokolwiek, wszystkie jego rzeczy materialne i niematerialne zwą się jego własnością” (art. 353),

—    „Własność używana za prawo jest upoważnieniem do rozporządzania substancją i pożytkami z rzeczy według upodobania z wyłączeniem od tego innych osób” (art. 354),

—    „Właściciel pełen¹ na mocy prawa swobodnego rozporządzenia swą własnością może według upodobania korzystać ze swej rzeczy lub też wcale jej nie używać, może ją zniszczyć, może przenieść w całości lub w części na urna osobę, albo zrzec się bezwarunkowo wszystkich praw do niej, tzn. porzucić ją” (art. 362).

Skrótowe ujęcie własności zamieszczono w BGB (niemiecki kodeks cywilny) — „Właściciel rzeczy może postąpić z rzeczą według swego upodobania i wyłączyć innych od wszelkiego na nią oddziaływania, o ile me sprzeciwia się temu ustawa lub sprawa osób trzecich” (arL 903). Według poglądu H. Kupiszewskiego jest to ujęcie najbardziej ogólne i abstrakcyjne, zbliżone do poglądów Windscheida.

1

w ABGB występowała leszcze własność podzielona - własność podzielona m»ędzy kilka podmiotów. Pan zachowywał własność zwicizchnią ziemi, pozostawiając ludności własność podległą (użytkową).