85 (123)

RYDZYNA

rezydencja Leszczyńskich i Sulkowskich

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. Sulkowscy przekazali majątek państwu. W latach 20, w pałacu mieściło się elitarne gimnazjum. Hitlerowcy urządzili tu ośrodek wychowawczy Hitlerjugend.

Z bogatego niegdyś wystroju nie zachowało się nic - to, co przetrwało wojnę, spłonęło podczas pożaru wznieconego przez czerwonoarmistów w 1945 r. Fantazyjne dekoracje w Sali Morskiej, które możemy dziś oglądać, to efekt rekonstrukcji przeprowadzonej w latach 1972-1982 na podstawie zachowanych fragmentów, rysunków i fotografii.

Pierwszą warownię wzniósł w tym miejscu w XIV wieku Jan z Czerniny Na przełomie XVII i XVIII stulecia stanęła tu siedziba rodu Leszczyńskich, a budowę prowadził m.in. znany włoski architekt Pompeo Ferrari. Zamek przekształcono w obszerną, reprezentacyjną rezydencję magnacką stojącą na sztucznym wzniesieniu i otoczoną fosą, z oficynami, ujeżdżalnią, stajnią, wozownią, oranżerią i strzelnicą. W 1738 roku Rydzyna przeszła w ręce Sułkowskich, którzy dokonali kolejnej przebudowy. Pracami kierował Karol Marcin Frantz, on też wytyczył barokowy urbanistyczny układ miasta zachowany - jako jeden z nielicznych w Europie - niemal bez zmian do dziś. Wysoko ceniony malarz śląski Jerzy Neunhertz wykonał wspaniały plafon zdobiący dwukondygnacyjną Salę Balową.

Ogród urządzono w modnym wówczas stylu angielskim.

Zmiany, jakie zaszły w rezydencji przez wieki, nie odstraszyły ry-dzyńskiego ducha - damy w bieli, która w nocy z 1 na 2 listopada odbywa spacer przez zamek do kaplicy, gdzie daremnie czeka na rozgrzeszenie za popełnione zbrodnie.

85