86

-------„U.,.*    ui juuuiuun

7.1. ROZMNAŻANIE BEZPŁCIOWE ORGANIZMÓW

Rozmnażanie (= reprodukcja) - jedna z podstawowych cech żywych organizmów, zdolne;; do wytwarzania organizmów potomnych w sposób płciowy (rozmnażanie płciowe) lub bezptc ; wy (rozmnażanie bezpłciowe), zapewniająca ciągłość istnienia gatunku.

Rozmnażanie jest wynikiem rozrodu, przez który rozumiemy całokształt procesów związan.;-zdolnością organizmu do wytworzenia organizmu potomnego. Obejmuje wszystkie zjawiska zv< zane z rozmnażaniem, także takie jak zaloty, budowę gniazda czy opiekę nad potomstwem.

Rodzaje rozmnażania organizmów eukariotycznych

----

Formy rozmnażania bezpłciowego roślin, grzybów i protistów roślinnych

Rozmnażanie wegetatywne

ROZMNAŻANIE WEGETATYWNE

: aęści organizmu macierzystego tworzy się osobnik potomny

Pączkowanie

- dzieląca się komórka lub organizm tworzy rosnące uwypuklenie odrywające się od organizmu, np. drożdże.

Pączkowanie komórek drożdży

Rozpad kolonii

- najprostsze kolonie mogą rozpadać się na pojedyncze komórki, z których każda wytwarza nową komórką np. glony.

Fragmenłacja

-występuje głównie u wielokomórkowych sinic, glonów i grzybów. Może być mechaniczna, np. na skutek ruchów wody lub przez tworzenie specjalnych fragmentów, np. wielokomórkowych ruchliwek. Przykładem fragmentacji jest wytwarzanie łamliwych wyrostków (izydiów) przez porosty, które także mogą regenerować się z odłamanych (niewyspecjalizowanych) fragmentów plechy.

Rozmnóżki

- wyspecjalizowane komórki, grupy komórek lub organy służące do rozmnażania wegetatywnego, które po oderwaniu się od organizmu macierzystego tworzą nowy.

•    Wielokomórkowe soczewkowate rozmnóżki u porostnicy wielokształtnej produkowane

w zagłębieniach na powierzchni plechy.

•    Rozmnóżki pąkowe np. bulwki w pachwinach liści u żywca cebulkowego; pąki zimujące u roślin wodnych np. rdestnicy (odrywają się od rośliny, zimują na dnie zbiorników i na wiosnę wyrastają jako nowe rośliny); rozmnóżki pąkowe u traw żyworodnych (wiechlina alpejska), które rozwijają się zamiast kwiatów w kwiatostanach; rozmnóżki wytwarzające się na liściach żyworódki.

Szczególnym przykładem rozmnóżek są soredia, czyli urwisłki u porostów zbudowane z komórki glonu otoczonej przez strzępki grzyba. Ze względu na dualistyczną budowę porostów są one podstawowym sposobem ich rozmnażania.

Odrosły korzeniowe

- u niektórych gatunków, zwłaszcza tworzących codpowierzchniowe korzenie, mogą one tworzyć pąki przybyszowe, z których rozwijają się nadziemne pędy, np. chrzan, bez lilak. Jest to wykorzystywane przez człowieka do rozmnażania niektórych roślin ogrodowych.

komórka

zielenicy

Urwistki u porostów

strzępki

grzyba