IMG 3 (2)

IM.

ROZMNAŻANIE I ROZWÓJ? |

ROZMNAŻANIE BEZPŁCIOWE

Sposoby rozmnażania bezpłciowego

n

i >mmtmmssmag
Orgunizm macierzysty przestuje istnieć, dając początek (.rganizitu.m potoinnym
	ciało organizmu dzieli się wzdłuż długiej osi ciała na dwa osobniki potomne	wiele protistów (np. euglena), niektóre gąbki, stulbioj.lawy (nj>. stułbia) i koralowce
'x>^pr/.or.^y	ciało dzieli się na część górną (lub |>t/cdnią) i mniej zróżnicowaną część dolną (lub tylną); każda z nich odtwarza brakujące organy*	bakterie, wiele protistów (j>anto-felck), skrętnica (zielenice); niektóre koralowce, wirki i wielo- ‘ szczęty
	schizogonia: jądro komóiki dzieli się wiele razy, |k. czym dzieli się cytoplazma i uwalnia się wiele małych komórek |x>(onuiych. tzw. merozoitów (przeważnie 4, 8, 16, 32 lub 6-1)	sporozoity zarodżca malarii w wątrobie i trzustce człowieka
	paliiitomia: osobnik się cncystuje i dopiero wtedy dzieli; cystę opuszcza wiele małych osobników potomnych — lomitów	niektóre protisty, np. orzęsek Ichthyophlirius muhifilis: do 2UU0 B lomitów
	plazrnotomia; wiclojądrowa komórka dzieli się tok, że powstaje wiele mniejszych komórek (jedno- lub wielojądrowych)	jtełzak Pelomyxa poluslris (mający do 10 tys. jąder) dzieli się na 2 6 mniejszych pełzaków
	wewnątrz jednego osobnika (lub kolonii) tworzą się nowe, mniejsze osobniki (kolonie)	niektóre zielenice, np. chlorella, ! toczek
Pohemlwioma (wiclózaróti-;. mm	odmiana rozmnażania t>ezplciowcgo ściśle związana /. r. płciowym: zarodek (j)owstaly na drodze płciowej) dzieli się na dwa lub więcej identycznych genetycznie zarodków	stale: mszywioly, jeże, pancerniki, oposy, pewne pasożytnicze błonkówki; u człowieka rzadko (jednojajowe bliźnięta)
Organiziii macierzysty może istnieć nadal
śpi#	na organizmie macierzystym jx»wslają skupienia komótek w formie jiączka, które jx> oderwaniu j.r/eksztalcają się w nowy organizm, mniejszy od macierzystego	drożdże (pączkują pojedyncze komórki), podobnie nickt. or/ęski i H (np. sysydlaczki); gąbki, stułbio- □ pławy, koralowce, mszywioly, wieloszczcly, osłonicc (żachwy) .*
Ż^rodniki sĘU&ifM	twory pierwotnie jednokomórkowe, odznaczające się dużą odpornością na niekorzystne warunki środowiska; mogą się rozwijać w nowy, komj.letny organizm	protisty, różne glony, grzyby niedoskonale, f mszaki, |>aprotniki r
	twory wielokomórkowe wytwarzane wewnątrz organizmu macierzystego, odporne na niesprzyjające warunki środowiska; w warunkach sprzyjających rozwijają się w nowy organizm	gemmule u gątttk, statoblasty y u mszywiolów, skleroty grzybów, rozmaite organy j>rzetrwulne roślin (patr&s. 91,92)
i Vcgćheracja	od ciała organizmu odrywają się małe fragmenty (niekiedy wytworzone właśnie w celu roziiuiażania bezpłciowego) i regenerują się w kompletne nowe osobniki	gąbki^b, |x.lipy krążkoplawów (strobilizacja), rozmnóżki krasno-tostów i brunatnie, rozmnażanie wegetatywne roślin i grzybów

* Jeśli komóiki potomne pozostają złączone, to powstają nitkowate kolonie lub organizmy wielokomórkowe; ^b fragmenty ciała powstałe po pizctarciu gąbki juzcz jedwabną tkaninę mogą odtworzyć cały organizm.

Objaśnienia

fcmlóippry^ jKiwstają wewnątrz zarodni

. 9^4si»żńii^r    . •    * • • ■

sjx>ry pleśniaka, pędzluka, bazydiosjK.ry jxxlstawczaków

grzyby niedoskonałe

wszystkie rośliny wyższe

izóspory ^K,>. wszystkie sjH.ry są jednakowe

widłaki różnozaiodnikowe, rośliny nasienne

niektóre zielenice, brunatnieć (np. lisiownica), lęgniowcc_

aplanospóry spory niezdolne do czynnego ruchu

sprzężniowce (np. pędzlak), bakteric-j.romicniowcc

workowcc

podstawczaki

niektóre podstawczaki, np. czemidlak

niektóre jnulsiawczaki

niektóre zielenice (Chtorococcales)

rdze (podstawczaki) — pasożyty roślin

spory

m Bot

Niektóre wyspecjalizowane organy rozmnażania wegetatywnego

' ROZMNAŻANIE I ROZWÓ)    I 87

p—-

Klasyfikacja zarodników (spor) i stosowane nazewnictwo

?, Przykłady:

askosj>oty workowców •

p<nvslają pr/.c/. odcięcie komórek na końcach strzępek lub na powierzchni zaród ni

s powstają w drodze mitozy fŻji powstają w drodze mcjo/.y

zielenice, mszaki, skrzypy

zróżnicowane morfologicznie i płciowo (małe mikrospory, większe muktospory)

sjx>ry ruchliwe, np. obdarzone wicią, z reguły mające cienką ścianę plajjógpófy)- komórkową*

nickt. zielenice, np. Chlorella

s|x>ry, które odrywają się rxl końca odrębnych, rosnących w górę strzępek

ąslęóspojyi* powstają w określonym procesie

wewnątrz zannlni zwanych workami

jK.wstają w określonym procesie na zewnątrz bazydiów (podstawek)

oidia',A;^v*łi powstają przy rozpadzie końca dowol-(artrosporyj. ncj strzępki na cienkościenne komórki¹

jK.wstają przy rozpadzie dowolnej strzępki na grubościcnne komór ki^c jK.wstają wewnątrz komórki wcgela-ty wnej i są bardzo do niej p<xlohnc

leiftiitpspory. tzw. zarodniki zimowe; otoczone grubą £_cj_anjj komórkową, kiełkują wiosną

		Charakterystyka, uwagi--
pjlorn)ogonidV'	sinice nitkowate	fragmenty nici służące do rozmnażania
i (Sr-	porosty	zaw ierają jedną lub więcej komórek glonu otoczonych strzępkami grzyba
jppf§	mszaki, krasno-rosty, brunatnice	małe gru|>y komórek lub pojedyncze komóiki |x.wstającc na gameloficie
	rośliny okrytonasienne	pąkowe: w kwiatostanach zamiast kwiatów, np. czosnek, wiechlina al|>cjska; w j.achwinach liści: np. żywiec cebulkowy; liściowe: na brzegach liści, np. żyworódka
	rośliny okrytonasienne	opis na s. 91-92^b

' Są to modylikucjc pędów;^b w praktyce rośliny lo/nmaża się też wegetatywnie przez sadzonki pędowe (topola), liściowe (begonia), korzeniowe (chrzan), oJklady (agrest), szczepienie (szlachetne odmiany drzew owocowych).

\