8 (933)

powodowało pogarszanie się warunków wymiany ładunku cylindrów silnika, ponieważ każde zmniejszenie stopnia ich napełnienia pociąga za sobą I

zmniejszenie mocy rozwijanej przez silnik. Często wzrastało w takiej sy- § _{i# t} £ tuacji jednostkowe zużycie paliwa — miara użytecznej sprawności silnika. f

Dokładniejsze poznanie procesu wylotu spalin z cylindra i nieustalo- J nego ich przepływu przez układ wylotowy, umożliwiło korzystne po- | wiązanie roli tłumienia hałasu i kształtowania wskaźników roboczych | przez ten układ. Nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne nie polegają już jedynie na dławieniu przepływu spalin w tłumikach i wytracaniu tam ich ciśnienia i prędkości. Uwzględniają one już zjawiska natury falowej, a w przeciwieństwie do rozwiązań starych nie dławi się niekiedy wcale przepływu spalin, natomiast tłumieniu podlega przede wszystkim ruch fałowy. Coraz częściej uczeni podejmują się naukowego opracowywania zagadnień z tym związanych, a dla wielocylindr owych silników cztero-suwowych osiągnięto dzięki tym pracom zadowalające rezultaty praktyczne. Większe trudności występują w przypadku silników dwusuwowych, szybkobieżnych — głównie motocyklowych, lecz i w tej dziedzinie niektóre firmy zagraniczne mogą się pochwalić skutecznymi układami tłumienia i odprowadzania spalin.

Również w Polsce, choć jeszcze w skromnym zakresie, zaczęto już opracowywać ten temat [120]. Istotne jest w tym przypadku znalezienie właściwej metody obliczeń, którą mogliby posługiwać się inżynierowie w zakładach produkcyjnych przy ustalaniu zasadniczych wielkości charakterystycznych układu wylotowego. Obliczenia takie powinny umożliwić zmniejszanie nakładów finansowych związanych z pracami eksperymentalnymi i skracanie czasu trwania niezbędnych prac badawczych. Trzeba przyznać, że dotychczas stosowane metody obliczeń są zbyt skomplikowane, jeżeli mają być dostatecznie dokładne, a ich uproszczenie — możliwe do zrealizowania — powoduje zbyt duże niekiedy niezgodności z rzeczywistym przebiegiem zjawisk. Tzw. metoda charakterystyk, stosowana przez R. Sauera i Schultz-Grunowa, wydaje się najbardziej przydatna do praktycznego stosowania i jest dalej omawiana — m. in. w oparciu o pracę Waściszewskiego [120].

2. Wykorzystanie energii spalin w układzie wylotowym

Poza opisanymi trzema zasadniczymi zadaniami układu wylotowego, jest on niekiedy wykorzystywany do dodatkowych celów. Są to: wy-

8