90 (138)

t ItOZWIĄZANIA ZAIJAŃ - Poziom podstawowy

menstruacji, a także, w szczególnych okolicznościach - zużywaniu żelaza na potrzeby organizmu dziecka w czasie ciąży i karmienia oraz utracie kiwi podczas porodu.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 75. Oksyhemoglobina jest produktem odwracalnej reakcji utlenowania, polegającej na przyłączeniu 4 cząsteczek 0₂ do jednej cząsteczki hemoglobiny. Proces przyłączania 0₂ do hemoglobiny zawartej w erytrocytach zachodzi w płucach (naczyniach włosowatych oplatających pęcherzyki płucne) - proces I. Odłączanie tlenu od oksyhe-moglobiny zachodzi w tkankach (narządach) całego ciała - proces II. Reakcja utlenowania polega na odwracalnym przyłączaniu tlenu do hemoglobiny, a dokładnie - do atomu żelaza Fe²⁺, przy czym nie następuje zmiana jego stopnia utlenienia. Jeden atom metalu może przyłączyć jedną cząsteczkę 0₂, co oznacza, że jedna cząsteczka oksyhemoglobiny przenosi osiem atomów tlenu.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 76. Podobieństwa w budowie ścian tętnicy i żyły to:

-    trój warstwowa budowa,

-    taka sama kolejność (układ) warstw.

Różnice to:

-    ściana tętnicy jest grubsza, gdyż występuje w niej grubsza warstwa tkanki mięśniowej. Uwaga: Odpowiedzi dotyczące średnicy naczyń krwionośnych nie są prawidłowe, gdyż polecenie dotyczy budowy ich ścian.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 77. Miażdżyca naczyń wieńcowych (choroba wieńcowa, choroba niedokrwienna serca), może doprowadzić do:

A - niewydolności krążenia - zwężenie światła tych naczyń powoduje utrudniony przepływ krwi i niedotlenienia mięśnia sercowego,

B - zawału serca - całkowite zamknięcie światła naczynia krwionośnego (zaczopowanie) powoduje, że pewna część serca nie jest zaopatrywana w krew, co prowadzi do martwicy fragmentu mięśnia sercowego.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 78. Widoczne na schemacie cechy różniące układ krwionośny od limfatycznego to np.:

-    układ krwionośny jest zamknięty, a limfatyczny otwarty,

-    w układzie krwionośnym występują różne rodzaje naczyń (tętnice, żyły, naczynia włosowate), a w limfatycznym - naczynia limfatyczne,

-    w układzie krwionośnym występują dwa obiegi krwi,

-    w układzie krwionośnym występuje serce.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 79. Surowica przeciwtężcowa, wstrzykiwana po zranieniu (zwłaszcza w przypadku zabrudzonych ran) zawiera gotowe przeciwciała, neutralizujące toksyny produkowane przez bakterie tężca. Jest to przykład odporności sztucznej (jest ona wynikiem ingerencji medycznej), biernej (przeciwciała są podane w gotowej formie, a nie produkowane przez organizm człowieka).

Prawidłowa odpowiedź zawarta jest w punkcie C.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 80. Rodzaje odporności organizmu można klasyfikować w różny sposób np. sztuczną i naturalną, bierną i czynną oraz swoistą i nieswoistą.

-    Swoiste reakcje obronne organizmu są skierowane przeciwko konkretnemu patogenowi tzn. określonemu rodzajowi wirusa czy bakterii. Mechanizm ich zwalczania polega tu na wytwarzaniu przeciwciał zwalczających odpowiednie antygeny.

-    Nieswoiste (niespecyficzne) reakcje obronne mają na celu niszczenie wszelkich patogenów, które mogłyby zagrozić zdrowiu człowieka; „atakowany” obiekt nie należy do jakiegoś określonego rodzaju. Przykładami takich odporności są np. obniżone pH skóry, kaszel, kichanie, wydzielanie łez, bakteriobójcze składniki niektórych wydzielin (potu i łoju) oraz fagocytoza.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 81. Schemat ilustruje wewnętrzną (odbywającą się między krwią a komórkami) wymianę gazową. Hemoglobina pełni w tym procesie podwójną rolę. W tkankach oksyhemoglobina dysocjuje i oddaje tlen do komórek, jednocześnie część białkowa hemoglobiny przyłącza C0₂ i powstaje karbaminohemoglobina, która transportuje dwutlenek węgla z komórek do płuc.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 82. Wraz z jadem żmii do ciała dostają się silne toksyny. Organizm człowieka nie produkuje przeciwciał zwalczających antygeny jadu żmii, wobec czego osobie ukąszonej należy jak najszybciej podać surowicę odpornościową. Musi ona zawierać gotowe przeciwciała, które łącząc się z antygenami jadu żmii będąje unieczynniały.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 83. Odporność komórkowa polega na fagocytozie, czyli pożeraniu ciał obcych, drobnoustrojów i innych patogenów przez leukocyty (granulocyty, ma-krofagi). Odporność humoralna polega na wytwarzaniu przez limfocyty B specyficznych białek - przeciwciał, zwalczających określone antygeny.