91

194 MORFOLOGIA

4. Czasownik + rzeczownik

(a)    złożenia egzocentryczne, np. puc-y-but-0 'ktoś, kto pucuje buty’, zawal-i-drog-a 'coś, co zawala drogę’;

(b)    złożenia endocentryczne, np. śp-i-wór 'wór do spania’.

2.4.2. Rzeczowniki z drugim członem nierzeczownikowym

1.    Rzeczownik + czasownik, np. list-o-nosz-0 'ten, kto nosi listy’, much-o--łap-k-a 'coś, co łapie muchy’, prac-o-daw-c-a 'ten, kto daje pracę’.

2.    Przysłówek + czasownik, np. długo-0-pis-0 'coś, co długo pisze’, mało~0-jad-ek-0 'ten, kto mało jada’.

3. Kategorie słowotwórcze przymiotników

\

3.1.    Przymiotniki odczasownikowe

3.1.1.    Derywaty składniowe

Zaliczamy tu przymiotniki tworzone za pomocą kilku formantów przyrostkowych, które nie wnoszą własnych znaczeń, tylko przekazują znaczenia podstawowych czasowników jako właściwości przedmiotów, np. ostrzeg-

-ać -» ostrzeg-awczy (znak) '(znak), który ostrzega’, iy-ć ty-wa (istota) '(istota), która żyje’, cum-ow-ać —» cumow-nicza (lina) '(lina), która cumuje’, pękną-ć —> pęknię-ty (wazon) '(wazon), który pękł’, podobnie wędrow-ne ptaki, ścier-ny papier.

Do grupy tej zaliczamy również formacje z przyrostkiem -ąc-y, np. piszę (pisać) —> pisz-ący, czytaj-ą (czytać) —> czytaj-ący, id-ę (iść) —> id-ący, chc-ę (chcieć) —» chc-ący, regularnie tworzone od tematu czasu teraźniejszego niemal wszystkich niedokonanych czasowników osobowych. Z racji tej regularności były w tradycyjnych opracowaniach uznawane za imienne formy czasowników jako tzw. imiesłowy przymiotnikowe czynne. W tej gramatyce zaliczamy je do przymiotników, z którymi łączą je własności fleksyjne i składniowe.

3.1.2. Derywaty znaczeniowe mutacyjne

/

Do treści podstawowych czasowników wnoszą tu formanty kilka rodzajów dodatkowych znaczeń. Wyodrębniamy więc:

(a) przymiotniki możliwościowe, które informują, że dana czynność może zajść, np. jad-ać —> jad-aln-y 'takie, że można to jadać', pi-ć pi-tn-y 'takie, że można to pić* (tń z morfemem łączącym -f-);