9

egzekwowania i przestrzegania wykonywanych zadań lub przestrzegania przyjętych zasad i norm.

7. Plan pracy z przypadkiem

Dalszy plan pracy opiekuńczo-wychowawczej powinien opierać się na ocenie dotychczas zastosowanych form pracy pod kątem ich efektywności, np.Czy zaobserwowano jakieś pozytywne zmiany? Jeśli tak, proponujemy w planie kontynuację przyjętego kierunku pracy z pewnymi ulepszeniami. Jeśli nie, musimy poddać weryfikacji wcześniej postawioną diagnozę problemu jednostki, np. Czy postawiliśmy słuszne wnioski diagnostyczne? Jakie metody możemy jeszcze zastosować? Jałcie zasoby osobiste lub społeczne możemy wykorzystać, by usprawnić proces pomocy?

Przedstawiamy uzupełnione propozycje do pracy z przypadkiem i staramy się je wdrożyć, np.:

•    skierowanie na badania do poradni psychologiczno-pedagogicznej; skierowanie na zajęcia reedukacyjne lub terapeutyczne o charakterze indywidualnym lub grupowym;

nawiązanie współpracy z osobami (np. pedagogiem lub nauczycielami), które mają kontakt z dzieckiem i mogą wspomóc nasze działania;

•    nawiązanie intensywniejszej współpracy z innymi osobami ważnymi dla wychowanka;

•    skierowanie na inne zajęcia specjalistyczne i nawiązanie współpracy z instytucjami mającymi kontakt z dzieckiem lub jego rodziną w kierunku koordynacji planowanych działań;

•    inne propozycje oparte na zdiagnozowanych systemach wsparcia, potencjalnych możliwościach dziecka lub jego otoczenia.

W przypadku opracowywania diagnozy klienta przez instytucje pomocy społecznej mogą być brane pod uwagę inne elementy sytuacji indywidualnej, zawodowej, rodzinnej czy' społecznej danej osoby. Zakres i rodzaj wskaźników, które poddajemy analizie, zawsze będzie zależał od specyfiki problemu jednostki, dominującego modelu pracy z przypadkiem oraz instytucji (osoby) prowadzącej badanie diagnostyczne.

4.2.fi. Case mcm ag e men t jak o odmiana metody prowadzenia przypadku

Case management (kierowanie przypadkiem, zarządzanie, administrowanie) to teoretyczno-praktyczna koncepcja organizowania systemu pomocy społecznej, która powstała w Stanach Zjednoczonych w latach siedemdziesiątych²'’. Ze względu na niefortunne i nie do końca

Tamże, s. 233.

adekwatne tłumaczenie słowa „management”, proponuje się używanie oryginalnej nazwy tej odmiany metody pracy z przypadkiem.

Konsekwencje przemian cywilizacyjnych i społecznych sprawiają, że symptomy niedostosowania społecznego w zmieniającej się rzeczywistości przejawia każdy człowiek i każdy w jakimś sensie potrzebuje pomocy. Ti-zpba więc budować taki system usług socjalnych, nastawiony na nornoc ludziom w warunkach przejściowych (tracących lub zmieniających pracę, rozwodzących się, zakładają-cych rodziny itp.), który nie tylko pozwoli człowiekowi przetrwać, zachować swoją tożsamość, lecz jeszcze umożliwi rozwój Dynamikę tego procesu najlepiej oddaje przekonanie o konieczności przesuwania centrum zainteresowania problemami społecznymi z tego, kim człowiek jest, w kierunku kim się staje²⁵. Toteż nie ratownictwo i opieka winny być ośrodkami zainteresowania organizatorów nowoczesnego" systemu socjalnego, lecz tworzenie sieci różnorodnych instytucji: doradczych, wspierających, terapeutycznych, edukacyjnych. animacyjnych itp'

Zgodnie z takim podejściem case management to sposób pomocy polegający na dostosowaniu strategii usług socjalnych oraz istnieją-cych możliwości i świadczeń do potrzeb klienta bądź też krótkoterminowa ,~~z a d a rrlówa po moc w rozwiązywaniu codziennych (doraźnych) problemów klienta²⁶. Case management jest więc sposobem pracy z przypadkiem, w którym pracownik socjalny staje się „informatorem”, doradcą, adwokatem bądź rzecznikiem klienta (podopiecznego), będąc administratorem bądź organizatorem pewnego zakresu usług socjalnych.

Sądzę, że w wielu instytucjach sieci pomocy społecznej o charakterze otwartym, takich jak centra interwencji, poradnie specjalistyczne, a nawet ośrodki pomocy społecznej, ta odmiana pracy socjalnej z przypadkiem rzeczywiście może znaleźć swoje zastosowanie. Strategie case managementu związane z analizą działań menedżerskich, planowaniem i organizowaniem pomocy wymagają ciągłych usprawnień i mogą być emitowane chociażby w formie projektów socjalnych na rzecz jednostek dotkniętych określonymi typami problemów.

²⁵ D. Latali, op.cit., s. 233.

²⁸ Definicję tę sformułowano na podstawie przytaczanych w niniejszym opracowaniu definicji amerykańskich teoretyków case managementu: w cytowanej przez D. Lalak (op.cit., s. 233) publikacji Adnanced Case Management. New Strategies for the Nineties, London-Ncw Debli 1993, s. 1-4.

105