9 (218)

Skrobia i dekstryny - mogą być bezpośrednio metabolizowane przez drobnoustroje np grzyby nitkowate. Skrobia zwykle jest konwertowana do syropu cukrowego, zawierającego głównie glukozę.

Celuloza -używana głównie jako substrat stały dla procesów bioprodukcji. Występuje w postaci ligninocelulozy w ścianach kom roślin, jej źródłem są odpady przemysłu rolnego, drzewiarskiego i gosp domowych. Nieliczne organizmy ją utylizują Serwatka - uboczny produkt przemysłu mleczarskiego, odparowuje się ją i po usunięciu białek mleka koncentrat laktozy przechowuje się do dalszej fermentacji. Stosowana jako dodatek do żywności, produkcji etanolu, kwasu mlekowego, witaminy BI2. Laktoza stosowana jest rzadziej, bo jest metabolizowana przez mniej liczne organizmy.

•    Źródła niesacharydowe: metanol, etanol, glicerol, kwasy karboksylowe, tłuszcze, węglowodory (metan, butan, pentan), substraty gazowe.

N-alkany o długości łańcucha C10-C20, chętnie metabolizowane przez pewne mikroorg Wysokie wymagania tlenowe i cieplne podczas bioprodukcji, zastosowanie ich zalezy od cen ropy naftowej

Alkohole - metanol metabolizowany przez nieliczne mikroorg; łatwość pozyskania, niski ^    koszt otrzymania czystego produktu. Etanol metabolizowany przez liczne mikroorg, jako

substrat lub ko-substrat, mniej toksyczny, zbyt drogi by był szeroko stosowany w bioprodukcji.

Huszcze i oleje - stałe tłuszcze zwierzęce rzadko używane (kwas palmitynowy, stearynowy). Oleje roślinne (kwas oleinowy, linolowy, linolenowy) z nasion bawełny, lnu, kukurydzy, oliwek, rzepakowy, palmowy, sojowy. Czasem oleje rybne Stosowane w produkcji antybiotyków. Zwierają więcej energii na jednostkę masy niż węglowodany.

II. Źródła azotu

•    Nieorganiczne m in.: amoniak i sole amonowe

•    Organiczne m in. , mąki (np. kukurydziana, rzepakowa, rybna, sojowa), preparaty z białek ziemniaka, namok z kukurydzy, drożdże suszone, autoliza drożdżowy, hydrolizat białka (np. kazeiny), ziarno sojowe, wywar gorzelniany. Zwierają białka, aminokwasy, mocznik.

Namok kukurydz.iany- uboczny produkt ekstrakcji skrobi z kukurydzy Ekstrakt drożdżowy- odsolone koncentraty rozpuszczalnych składników zhydrolizowanych komórek drożdży.

Śruta sojowa- pozostałość po przerobie nasion soi, zawiera 50% białka, 8% niebiałkowych związków azotowych, 30% węglowodanów, 1% oleju. Często stosowana przy produkcji antybiotyków.

Peptony- za drogie do stosowania na dużą skalę. Pochodzi z hydrolizy materiałów o dużej zawartości białka np. mięsa, orzeszków ziemnych.

14. Główne grupy czynników biokonwersji substrat- produkt: (mikroorganizmy i enzymy termofilne, mikroorganizmy beztlenowe, unieruchomione czynniki biologiczne).

Substancją aktywną w procesach biotechnologicznych jest czynnik biologiczny. Najważniejszymi z nich są mikroorganizmy O wyborze decyduje przydatność technologiczna.

Główne grupy czynników:

1.    Rekombinanty

2.    Roślinne i zwierzęce kultury tkankowe

3.    Mikroorganizmy i enzymy termofilne

-5-