9 (662)

opracowywane wykorzystanie miany w wyko->ie konstruowa-te, których wy-ikalnego, wyni-tapie widać, iż ie nie powinny tylko to, czego mia pożądanej mieszkańców, odpowiedniego ach.

res od wejścia ym. Stworzyła określiła zakres lżenia przyjęto , a ustawodaw-podlcgłych im wspólnot miej-itencyjnie usy-

997 roku, któ-sjmujących się ie jak wydanie iniu z pierwszą ch oraz o trzy w Internecie). :sowanych po-zysłuży się do alia życia nas

zata Czornik

WSTĘP

Miasta^{1 2} są jednym z najważniejszych przejawów rozwoju cywilizacyjnego ludzkości. Stanowią charakterystyczną formę współżycia społecznego, sferę oddziaływań kulturowych, obejmującą wiele dziedzin i mającą nierzadko cechy ponadnarodowe. W wymiarze ekonomicznym są najbardziej produktywnymi obszarami świata³. Powstawały w rezultacie wielowiekowego procesu pogłębiania się społecznego podziału pracy. Posiadają swój wydzielony obszar stanowiący przestrzeń geograficzną zagospodarowaną, czyli wyposażoną w urządzenia produkcyjne, usługowe, budynki, ciągi komunikacyjne itp., które tworzą pewną całość, nie zawsze pokrywającą się z ich granicami administracyjnymi⁴.

Mimo wysiłków, współczesne organizmy miejskie dalekie są od samodzielnego radzenia sobie z własnymi problemami i uzyskania niezależności, jako jednostki zarządzania⁵. Miejska polityka, oprócz rozwiązywania wielu codziennych problemów borykać się musi przede wszystkim z krótkimi terminami urzędowania władz miasta. Margines działań zarządów lokalnych jest tym samym raczej wąski, zaś stan miejskich budżetów często jeszcze węższy i ściśle

9

1

' Miastami nazywamy "[...] większe jednostki osadnicze, grupujące przede wszystkim ludność zatrudnioną w zawodach pozarolniczych" (J. Regulski [1986, s. 16]). Czynnikiem definiującym miasta są także pojęcia socjologiczne, określające organizm miejski istnieniem i oddziaływaniem na przestrzeń grup ludzi oraz relacji pomiędzy nimi. L. Boume definiuje kształt miasta "[...] zarówno jako przestrzenne uporządkowanie indywidualnych elementów zabudowania środowiska,

2

jak i społeczne grupy, działalność gospodarczą i instytucje publiczne", podkreślając tym samym znaczenie form współżycia ludności miast, wyrażających się w dokonywanych przekształceniach (J.M. Levy [1985, s. 59]).

3

   Trudno jest porównać globalną produkcję na miejskich i wiejskich terenach, ale w miastach rozwiniętych krajów, głównie na skutek koncentracji przemysłu, jest ona znacznie wyższa. R. Vickerman [1984, s. 9],

4

   F. Kuźnik [1988, s. 27],

5

   Sustainablc Developmcnt and the Futurę of Cities and Rcgions. Materiały konferencyjne [1993],