9 (725)

laboratoryjnych. Należy pobrać tylko niezbędną do reakcji ilość i naczynie odstawić na miejsce.

4.    Przed pobraniem odczynnika, ze względu na możliwość popełnienia omyłki, należy sprawdzić napis na etykiecie.

5.    W przypadkach:

a)    nalewania, przelewania, rozcieńczania, odparowywania lub ogrzewania stężonych roztworów kwasów lub roztworów o odczynie silnie zasadowym (tzw. alkaliów — nazwa techniczna i zwyczajowa);

b)    stapiania;

c)    wykonywania wszelkich czynności, w wyniku których wydzielają się substancje trujące, takie jak: H₂S, HCN, CO, Cl₂, Br₂, tlenki azotu, lotne sole rtęci, arsenu itp.; należy pracować pod czynnym wyciągiem laboratoryjnym, tak aby twarz była osłonięta szybą.

6.    Ogrzewanie roztworów zawierających substancje łatwo palne lub cieczy łatwo palnych (alkohole, eter dietylowy, benzen, benzyna itp.) może być wykonywane tylko na łaźni wodnej z grzejnikiem elektrycznym albo za pomocą promiennika podczerwieni zasilanego z urządzenia umożliwiającego regulację prądu.

7.    Zabroniona jest praca z substancjami łatwo palnymi w pobliżu palących się palników gazowych lub innych źródeł ognia, wyładowań elektrycznych itp.

8.    Podczas zapalania palników gazowych należy zwracać uwagę, aby płomień nie przeskoczył do wnętrza, gdyż wtedy palnik ulega silnemu rozgrzaniu. Może to wywołać zsunięcie lub pęknięcie węża doprowadzającego gaz, co grozi pożarem lub zatruciem.

9.    Po zakończeniu pracy należy bezwzględnie sprawdzić dokładność zamknięcia kurków gazowych i wodociągowych oraz wyłączenia odbiorników energii elektrycznej.

10.    Ze względu na możliwość zatrucia zabrania się picia wody z naczyń laboratoryjnych oraz spożywania posiłków w laboratorium.

11.    Przed opuszczeniem laboratorium należy dokładnie umyć ręce.

12.    O wszelkich usterkach w działaniu instalacji gazowej, elektrycznej lub wodociągowej oraz zaistniałych wypadkach należy natychmiast powiadomić prowadzącego zajęcia.

Ze względu na bezpieczeństwo przeciwpożarowe w laboratorium powinny znajdować się: skrzynie z piaskiem, koce azbestowe oraz gaśnice, najlepiej śniegowe lub proszkowe. Przed wejściem do laboratorium powinien być zainstalowany sprawnie działający natrysk.

Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach

Prawidłowe przestrzeganie regulaminu pracowni, ostrożność w wykonywaniu czynności laboratoryjnych zmniejsza ryzyko wypadku, ale nie wyklucza go całkowicie. Ciągła obecność substancji szkodliwych dla zdrowia oraz specyfika pracy może być mimowolną przyczyną wypadku. Nieodzowna jest znajomość postępowania w częściej spotykanych wypadkach, do których należą zatrucia, poparzenia i skaleczenia.

Zatrucia. W przypadku dostania się do przewodu pokarmowego trucizny o nieznanym składzie, ale nie kwasu lub ługu, należy natychmiast wywołać u zatrutego wymioty przez podrażnienie gardła palcem lub piórkiem albo przez podanie ciepłej wody z solą kuchenną czy też roztworu zawierającego 0,25 g emetyku (winian tlenek antymonu(III) i potasu) w 1 dm³ wody, a następnie podać odtrutkę uniwersalną¹.

W przypadku zatrucia mocnymi kwasami (solnym, siarkowym(VI) itp.) nie stosować środków wymiotnych, gdyż może to spowodować podczas skurczów żołądka perforację ścianek², lecz natychmiast podać w dużych ilościach mleko magnezjowe (zawiesina tlenku magnezu w wodzie), rozcieńczoną wodę wapienną, potem mleko, białko jaja kurzego i wreszcie olej parafinowy.

W przypadku zatrucia alkaliami od razu podać rozcieńczony kwas octowy 1—3%, sok z kiszonej kapusty lub kiszonych ogórków, a następnie mleko i surowe białko kurzego jaja.

Należy pamiętać, że od tego, jak szybka jest pomoc w przypadku dostania się trucizny do organizmu, zależy wynik dalszego leczenia i że dalsze leczenie może odbywać się tylko pod kierunkiem lekarza.

Oparzenia. Oparzenia mogą być spowodowane dotknięciem gorącego przedmiotu, oblaniem gorącą cieczą lub cieczą żrącą. W pierwszych dwóch przypadkach należy jak najszybciej ochłodzić sparzone miejsce przez obfite polanie lub zanurzenie w zimnej wodzie. Jeżeli powstanie zaczerwienienie lub pęcherz, skórę należy zwilżyć alkoholem etylowym.

15

1

Skład odtrutki uniwersalnej jest następujący: 2 cz. mas. węgla medycznego, 1 cz. mas. tlenku magnezu i 1 cz. mas. taniny w ilości 1 łyżeczka od herbaty mieszaniny na szklankę cieplej wody.

2

Czyli przedziurawienie, co powoduje krwotok wewnętrzny.